Ακόμη καίμε τα κλαδέματα αντί να τα θρυμματίζουμε

Ακόμη καίμε τα κλαδέματα αντί να τα θρυμματίζουμε με επιδότηση!

                                                                                                                           του Γιώργου Κανέλλη*

Κάθε Φεβρουάριο, Μάρτιο και ως τα τέλη Απριλίου στις ελαιοπαραγωγικές μας περιοχές, ακόμη και πολύ κοντά σε πόλεις, που περιβάλλονται από δεντροκαλλιέργειες, παρατηρούμε καπνούς από πολλά σημεία να ανέρχονται στην ατμόσφαιρα.

Πρόκειται για τα κλαδέματα που προέκυψαν από την περίοδο συγκομιδής, της ελιάς κυρίως αλλά και άλλων δενδρωδών καλλιεργειών και οι αγρότες τα καίνε για να καθαρίσουν τα χωράφια τους.

Οι καιόμενες ποσότητες είναι μεγάλες και επηρεάζουν ακόμη και την ποιότητα του αέρα των κοντινών στις αγροτικές αυτές περιοχές πόλεων, που προαναφέραμε.

Η καύση των κλαδεμάτων και άλλων φυτικών υπολειμμάτων, όπως η καλαμιά που μένει μετά το θερισμό δημητριακών, έχει γίνει αντιληπτό, σε ευρωπαϊκή κλίμακα, ότι δεν είναι βιώσιμη πρακτική. Σε μια εποχή που η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής επιβάλλει κάθε δυνατή αποφυγή απελευθέρωσης ενώσεων του άνθρακα σε αέρια μορφή, η διαχείριση των κλαδεμάτων και άλλων φυτικών υπολειμμάτων έτσι ώστε να αποικοδομούνται περνώντας από στερεά και πάλι σε στερεά μορφή οφείλει να έχει προτεραιότητα και να στηρίζεται.

Επιδοτήσεις υπάρχουν αλλά απλώς προβλέπονται

Πράγματι, η Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο της ισχύουσας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής έχει προβλέψει την επιδότηση των παραγωγών εκείνων που θα συμμορφωθούν με αυτή την προτεραιότητα, είτε για καλαμιές σε καλλιέργειες σιτηρών είτε για κλαδέματα δενδροκαλλιεργειών.

Η χώρα μας στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, και εντός του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014 – 2020, ειδικότερα σε ότι αφορά την ελαιοκαλλιέργεια (την μακράν πιο εκτεταμένη δεντροκαλλιέργειά μας), προέβλεψε και εγκρίθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Δράσεις στην κατεύθυνση αυτή. Συγκεκριμένα τη Δράση Μ4.4.4. «Θρυμματιστής κλαδεμάτων για ελαιοκαλλιέργειες», και τη Δράση Μ10.1.6 «Διαχείριση φυτικών υπολειμμάτων των κλαδεμάτων στην ελαιοκαλλιέργεια», του Μέτρου 10 «Γεωργοπεριβαλλοντικά και Κλιματικά μέτρα». Σύμφωνα μ’ αυτές, οι αγρότες προβλεπόταν να επιδοτούνται σε στρεμματική  βάση (ο αριθμός που είχε ανακοινωθεί to 2016, ήταν 14 ευρώ ανά στρέμμα) για να θρυμματίζουν και να απλώνουν ως εδαφοβελτιωτικό τα κλαδέματα αντί να τα καίνε.

Όμως, βρισκόμαστε ήδη στα μέσα του 2018 και προκηρύξεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος ή άλλα συγκεκριμένα βήματα εκ μέρους του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που είναι και ο Φορέας διαχείρισης των Δράσεων για την υλοποίηση των παραπάνω πολιτικών ακόμη δεν υπάρχουν.

Τα οφέλη του θρυμματισμού πολλαπλά

Η ανάγκη αυτό να αλλάξει υπογραμμίστηκε και από έναν έκτακτο παράγοντα: Στην Ηλεία,  περιοχή Σκιλλουντίας, υπήρξαν πρόωρες πυρκαγιές που προκάλεσαν απροσδόκητες για την εποχή ζημιές σε δάση και σπίτια. Πιθανολογήθηκε ισχυρά και από επίσημα χείλη, ότι οι αιτίες ανάγονται σε καύση κλαδεμάτων παραγωγικών δέντρων και απώλεια ελέγχου των καύσεων αυτών λόγω του ανέμου.  Προβήκαμε σε σχετική επερώτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Ελλάδας και πληροφορηθήκαμε ότι στις Περιφέρειες δεν έχει εκχωρηθεί η υλοποίηση των Δράσεων αυτών. Η ευθύνη και η πρωτοβουλία είναι στο γήπεδο του Υπ.ΑΑΤ.

Είναι σαφές όμως ότι, πέραν της αποφυγής επιβάρυνσης της κλιματικής αλλαγής και της ποιότητας του αέρα χωριών και πόλεων σε αγροτικές περιοχές, της αξιοποίησης κοινοτικών πόρων που δεν αντλούμε ως τώρα, της βελτίωσης του εδάφους, της ενίσχυσης των αγροτών έχουμε, ως χώρα,  έναν ακόμη λόγο να μην περιμένουμε …να λήξει το Π.Α.Α. 2014 – 2020 για να μεταφέρουμε από το χαρτί στην πράξη τις δύο παραπάνω δράσεις: την αποφυγή πρόωρων δασικών πυρκαγιών μέσα στον Απρίλη!

Η αειφορική πολιτική διαχείρισης των φυτικών υπολειμμάτων, είτε για καλαμιές δημητριακών πρόκειται είτε για κλαδέματα ελιών και άλλων δέντρων έχει πολλαπλά ορατά οφέλη.

Παρακαλούμε θερμά να την θέσετε σε προτεραιότητα αγαπητέ υπουργέ Αγρ. Ανάπτυξης κ. Αποστόλου.

*Περιφερειακός σύμβουλος Δυτ. Ελλάδας.