Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2011

Να αποκαλύψουν οι εταιρίες κινητής τηλεφωνίας τις θέσεις των κεραιών

Ο.Δ.Ε.
29-11-2011
Να ζητήσει επίσημα η Περιφέρεια τις θέσεις των κεραιών

Απαραίτητη η πρωτοβουλία της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας για να αποκαλύψουν οι εταιρίες κινητής τηλεφωνίας τις θέσεις των κεραιών.

Με αφορμή τη συζήτηση για τον Κομβικό Σταθμό Βάσης Κινητής Τηλεφωνίας στο Δ.Δ. Αλισσού, φάνηκε καθαρά το πρόβλημα από την ύπαρξη κεραιών κινητής τηλεφωνίας εντός αστικών περιοχών.
Ο εν λόγω σταθμός (που προωθεί μια συγκεντρωμένη ακτίνα) δεν φάνηκε -με βάση τις επιστημονικές εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν-, να εκπέμπει επικίνδυνη ακτινοβολία. Ωστόσο ο τρόπος «υπεράσπισης» αυτού του μεμονωμένου σταθμού από την VODAFONE ΠΑΝΑΦΟΝ Α.Ε.Ε.Τ. («δεν είναι κεραία, δεν εκπέμπει ακτινοβολία, μια ακτίνα είναι») άφησε καθαρά να εννοηθεί ότι υπάρχει πρόβλημα από τις πολυάριθμες κεραίες μέσα στις κατοικημένες περιοχές. Ήταν επίσης σαφές ότι η VODAFONE ΠΑΝΑΦΟΝ δεν συνεργάζεται για το θέμα των κεραιών εντός αστικών περιοχών.
Με δεδομένο ότι οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας είναι όντως επιβαρυντικές μέσα στις κατοικημένες περιοχές είναι απαραίτητο να ζητήσει η Περιφέρεια επίσημα το χάρτη με τις θέσεις των κεραιών σε όλες τις αστικές περιοχές της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Όσο και να φαίνεται παράξενο, δεν έχει γίνει καμία τέτοια επίσημη γραπτή αίτηση από την Περιφέρεια.
Χωρίς επίσημη αίτηση από την Περιφέρεια, δεν μπορεί να γίνει κανένας σχεδιασμός για να επιλυθεί το σοβαρό αυτό πρόβλημα. Ως Οικολογική Δυτική Ελλάδα, τονίζουμε ότι το πρόβλημα της τελικής απομάκρυνσης των κεραιών από τις αστικές περιοχές είναι σύνθετο αφού πρέπει να βρεθούν εναλλακτικές λύσεις και να αντιμετωπισθούν πιθανά παράπλευρα προβλήματα (όπως μεγαλύτερη ακτινοβολία από τα κινητά τηλέφωνα). Τέλος, οι πολίτες πρέπει να είναι έτοιμοι να μειώσουν την εξάρτησή τους από το κινητό τηλέφωνο μέσα στην πόλη.
Τίποτα όμως δεν μπορεί να γίνει χωρίς να έχουμε πρώτα μια καθαρή εικόνα για το δίκτυο κεραιών κινητής τηλεφωνίας στις αστικές περιοχές. Για το λόγο αυτό, το πρώτο και βασικό βήμα είναι να ζητήσει επίσημα η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας το χάρτη με τις θέσεις των κεραιών κινητής τηλεφωνίας εντός των αστικών περιοχών.

Δευτέρα 21 Νοεμβρίου 2011

Ημερίδα για την κοινωνική οικονομία: Το Δίκτυο ΟΒΟΛΟΣ


FORUM Ανάπτυξης 2011 – 19 Νοεμβρίου 2011 – Πάτρα, Ξενοδοχείο ΑΣΤΗΡ

Ημερίδα της Οικολογικής Δυτικής Ελλάδας

Ανταλλακτική – κοινωνική οικονομία: αλληλεγγύη και τοπικότητα

  H ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ Σπύρου Γουδέβενου  - εκπροσώπου του Δικτύου ΟΒΟΛΟΣ (www.ovolos.gr)

Α. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ

1. Αν και η περίοδος έρχεται να ευνοήσει την διάδοση αναλογων δράσεων και κινήσεων, η ανταλλακτική-κοινωνική οικονομία, δεν ακουμπάει , στην κρίση, δεν έρεται εξαρχής ως αποτέλεσμα της αναγκαιότητας της συγκυρίας.

2. Η χώρα μας, και οι κινησεις μας, δεν έρχονται ως παγκόσμια πρωροπορία, αλλά ως μια πράξη μιμισης ανάλογων δράσεων σε όλο τον κοσμο, που λαμβάνουν τόπο, εδώ και πολλά χρόνια.

3. Με εξαίρεση, το φαινόμενο άνθησης της κοινωνικής-εναλλακτικής οικονομίας, στην περίδο της κρίσης στην Αργεντινή, παρόμοια εγχειρήματα πολλές ΕΦΑΡΜΌΣΤΗΚΑΝ ΣΕ ΚΟΙΝΩΝΙΕς  χωρις κρισιακά φαινομενα. Michael Linton εισήγαγε τον όρο,  local exchange trading system"1983 στον καναδά, και αναλογα εγχειρήματα εφαρμόστηκαν σε Αυστραλία, Γαλλία, Γερμανία και σε άλλες χώρες.

4. Τα κοινωνικα νομίσματα, ακουμπάνε επι της ουσίας, στην ανταλλαγή προιόντων και υπηρασιων. Η έννοια του νομίσματος δεν εισέρχεται σαν ένα προιον υποκατάστασης του πληθωριστικού ευρώ, και του δολαρίου, αλλα απλά ως τροπο ‘δίκαιης’ ανταλλαγής προιόντων και υπηρεσιών-δυαντότητα πολυ-συναλλαγων. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

5. Στο κομμάτι ανταλλαγής υπηρεσιών, κάποιος μπορεί να το δει ως τράπεζα χρόνου, όπου οι συναλλασόμενοι αντάλλασουν, αποθηκεύουν χρόνο, χρόνο στον οποίο παρέχουν κάποια υπηρεσία στον συνάνθρωπο μας

6. Είτε σε κρισιακή είτε σε μη κρισιακή περίοδο, τα κοινωνικά νομίσματα, αποτελούν μια από τις πολλες μορφής κοινωνιής αλληλεγγύης,καθώς μιλάμε για ανταλλαγη αγαθών, ΄υπηρεσιών που κατέχει ο ‘πώλητης’, ηδη, που ειτε αν ειναι αγαθό δεν το χρειάζεται, είτε μιλάμε απλά για διαθεσιμο χρόνο στο κομμάτι της υπηρεσίας.

7. Επισης, το κέρδος της συναλλαγής, για τον πωλητη είναι καθαρό ηθικό, δεν είναι κάποια ευρώ που διατεθούν για κάλυψη βασικών και μη βασικών αναγκών.

8. Αντίθετα για τον ‘αγοραστή’ το κέρδος είναι έμπρακτο. Κάποιο αγαθό που το χρειάζεται, η το όφελος μια χρήσιμης για αυτόν υπηρεσία. Η αποθέωση της κοινωνικής προσφοράς, δηλαδή, με την υποσήμειωη ότι και ο αγοραστής που οφειλέται του αγαθού ή της υπηρεσίας, με την σειρά, θα έχει προσφέρει κατι σε τρίτο ή τριτα άτομα, ωστε να έχει στην κατοχή του τον αναγκαίο αριθμό κοινωνικύ νομίσματος, για να βρεθεί στην θέση του ‘αγοραστή’.

 Β. Η ΙΔΕΑ ΚΑΙ Η ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΤΟΥ ΟΒΟΛΟΥ

1. Ιανουάριος του 2009, μετά απο ταξίδι του εμπνευστή του Οβολού, του επιχειρηματία Νικόλαου Μπογονικολού, σε Γερμανία, μέσω του τοτε αναπτυσόμενου κοινωνικού μέσου δικτύωσηες το facebook, ‘πετάει’ την ιδέα, ανοίγωνατς ένα γκρουπ, βαζοντας την αρχική ιδέα, και ζητώντας προτάσεις υλοποιησης. Γύρω στα 2500 ατομα, μπήκαν ενεργά στην συζητηση, σε λιγότερο απο 2 μήνες.

2. Το υποβαθρο ήταν έτοιμο, και η ιδέα όχι απλά βρήκε εμπνευστές, αλλά και άνθρωπους που θα το προωθούσαν. Από την Πάτρα, η ανταπόκριση εξαπλώθηκε σε Αθήνα, Θεσσαλονικη, Κρήτη, κέρκυρα, Ιωάννινα,, και ακομα και σε άτομα, μέλη πολύ μικρών τοπικών κοινωνιών.

3. Από την Άνοιξη του 2009, Μπογονικολός, ο υποφαίνομενος, και κάποιοι φίλοι, διαπιστώσαμε, ότι η ανταλλαγή προιόντων ή υπηρσιών, χωρίς ευρώ, απαιτούσε νομική κάλυψη. Νομική κάλυψη, γωστε οι συναλλασομενοι με ευρώ, να μην βρεθούν υπόλογοι απέναντι στις οικονομικές αρχές της χώρας. Δικηγόροι, φιλοι του εγχειρηματος, αποφάσιαν και πρότειναν την δημιουργια μη κερδοσκοπικου σωματείου, τα μέλη του οποίου θα μπορούν να συναλλασονται μεταξύ ους, χωρις ευρώ πάντα, στα πλαίσια ανταλαλαγης μεταξύ φίλων(όπως κανουμε σε καθημερινοτητα μας), φίλων ομως που νομικά συνδέονται μεταξύ τους, με το παραπάνω σωματείο. ΧΡΟΝΟΒΟΡΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ-αναφορα DEUTCHE BANK, οτι δεν είναι ανταγωνιστικα τα κοινονικα νομισματα με ευρω.

4. Αρχές του 2010, ο κ. Μπογονικολός, ιδιοκτήτης και ένας απο τους πρωτοπουρους της πόλης στην πληροφορική, προσφέρει χρόνο, τεχνογνωσία, και πλεον το εγχείρημα, παίρνει σάρκα, όταν με την βοηθεια της πηροφορικής και του διαδικτυου, στήνεται σε πρώτη μορφη, εκμεταλυομενοι εργαλεια που είναι βασισμένα τα ηλεκτρονικά καταστήματα.

5. Το ενδιαφέρον του κόσμου, έφερε εφημερίδες, τηλεοπτικές εκπομπές και ραδιοφωνα, να ζητάνε στοιχεια, και ως επακούλοθο η προβολή, προκάλεσε πιο έντονο ενδιαφέρον απο ελληνες όλης της επικράτειας

6. Η on line πλατφόρμα, απογείωσε τον Οβολό, και απο μια πρωτοβουλία της Πάτρας, έγινε κάτι πανελλαδικό, αφού, ιδιαίτερα προιοντα, ευκολα μπορούν να μεταφεριουν εντος της επικράτειας

7. Συνεχείς διορθώσεις και παρατηρήσεις, το οδήγησαν στην τελική του μορφή.  ΕΠΙΔΕΙΞΗ SITE.(χαρισουμε 100 οβολούς σε καθε νεο μέλος)

Γ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΟΒΟΛΟΥ- ΝΟΥΜΕΡΑ-ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

1  Κοντα στα 4810 μελη του σωματειου, με ηλεκτρονική εγγραφή, 1200 ενεργά μέλη

2. Επιχειρησεις, γραμμενοι ως ιδιωτες που ειτε προσφέρουν αγαθα που εμπορεύονται, ως δώρο, αλλά χρησιμοποιούν δεξιοτητες, ασχετες με το επιτήδευμα τους, ως προσφορα.

3. 700 συνλλαγές, με κάποιες εβδομάδες να είναι καθημερινές συναλλαγές

4. Πληθώρα προιόντων: μεταχειριμενες ηλεκτρονκές συσκευες, τηλέφωνα, μπλουζάκια, φορμες εργασίας, αφισες, χρωματα για βαφές.

5. Υπηρεσίες(διάθεση χρόνου), Μαθήματα, επισκευές, λογιστικές, νομικές, ιατρικές υπηρεσίες.

6. ΧΑΡΙΣΤΕ  ΟΒΟΛΟΥΣ!!!!

7. Η ανταπόκριση του Οβολού, μεγάλωσε και σε επίπεδο ΜΜΕ, που πέραν των ελληνικών μεσων, Ολλανδικά, γερμανικά, Ιταλικά μέσα, αφιέρωσαν χρόνο στην προσπάθεια μας, με αποκορυφωμα αφιερώματα του ΑΛ Τζαζιρα, New York Times.

8. Τοπική οικονομία. Μας ενδιαφέρει και αποτελει σκοπό η χρήση του Οβολού, σε τοπικε΄ς κοινωνιες. Αμεση συνδιαλλαγή σε χώρους ανταλλαγής (Ιεράπετρα), αλλά και η συμμετοχη επιχειρήσεων, προσφέροντας ενα ποσοστο μκρο του προιόντων της

9. Και δηλωνουμε ανοικτοι σε τοπικές πρωτοβουλίες να χρησιμοποιουν ελευθερα την πλατφορμα για την ενημερωση διαθεσιμων αγαθων μεταξυ πολιτων της εκάστοτε τοπικής κοινωνίας, και της συναλλαγής.

10. Και μελη του δικτυου μας, εμφανιζονται έτοιμα απλα να το προχωρήσουν.

11. Κοινωνικο Νομισμα, σημαινει κοινωνική προσφορά.

12. Ολοι μας, μπορούμε να προσφέρουμε κάτι στον συνανθρωπο μας, ειτε αποτελει πτυχή της επαγγελματικής δραστηριότητας, είτε οχι. Ολοι έχουμε φυλλάξει ενα γυγγενη μας ηλικειωμενο , ή ένα παιδί. Έχουμε βοηθήσει κάποιο μικρότερο με΄λος της οικογενειας, σε κάποιο μαθημα. Ολοι έχουμε χαρίσει σ εένα φιλο μας, κατι πολύτιμο ή λιγότερο πολύτιμο.

13. Και εδώ έρχεται το ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΚΟ ΑΛΜΑ που έρχτεται ως αναγκάια προυπόθεση-κοινωνική ανάγκη, να δουμε σημερα, ιδιαίτερα στις δυσκολε εποχές που ζούμε, να δουμε τον ανθρωπο που δεν γνωρίζαμε. Ως οικογένεια και φίλο, και καταρχήν να προσφερουμε προιόντα και υπηρεσίες, και μετά με τους Οβολούς μας, να γευτούμε με την σειρά μας, την προσφορά του συνανθρώπου μας.

Ο νόμος 4019/ 2011 για την κοινωνική οικονομία

Μπορείτε να βρείτε τον νόμο για την ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ στον παρακάτω σύνδεσμο:

http://www.disabled.gr/lib/?p=41295.

Η ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΗ οικονομία : Μορφές, δυνατότητες, πλεονεκτήματα


FORUM Ανάπτυξης 2011 – 19 Νοεμβρίου 2011 – Πάτρα, Ξενοδοχείο ΑΣΤΗΡ

Ημερίδα της Οικολογικής Δυτικής Ελλάδας

Ανταλλακτική – κοινωνική οικονομία: αλληλεγγύη και τοπικότητα

Η εισήγηση του Γιώργου Κανέλλη

Η ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΗ οικονομία

 Μορφές, δυνατότητες, πλεονεκτήματα
 
Προέλευση

Η ανταλλακτική οικονομία είναι ασφαλώς η πρώτη μορφή οικονομικής δραστηριότητας. Κάποιος που είχε περίσσευμα πχ σε δημητριακά τα προσέφερε έναντι πχ δερμάτων ζώων. Η σχέση ανταλλαγής καθορίζονταν χοντρικά και εμπειρικά με κριτήρια όπως (περίπου) η απαιτούμενη εργασία η η σπανιότητα των αγαθών.

Η ανταλλακτική οικονομία είναι η κυριότερη κατηγορία του ευρύτερου όρου της κοινωνικής οικονομίας, της συλλογικής εκείνης δραστηριότητας που ικανοποιεί πραγματικές ανάγκες (πολύ λιγότερο ανάγκες επίδειξης) συχνά χωρίς την μεσολάβηση νομίσματος, αλλά και όταν αυτό μεσολαβεί, υπό όρους που δεν επιτρέπουν την κερδοσκοπία και την αποθησαύριση.

Στην συνέχεια έγινε η επανάσταση του νομίσματος. Σχετικώς σπάνια αλλά πολύτιμα αγαθά (όπως πχ το αλάτι) άρχισαν να χρησιμοποιούνται ως μέσα ανταλλαγή όχι προς άμεση χρήση αλλά προς πραγματοποίηση τρίτης συναλλαγής. Το επόμενο βήμα ήταν το μεταλλικό νόμισμα. Μπορούσε πλέον κάποιος να προμηθευτεί μεγάλες ποσότητες αγαθών, γη ή αγαθά που ενσωμάτωναν κεφάλαιο (συσσωρευμένη εργασία) όπως ζώα άροσης, σπίτια, πλοία και προπαντός  να συσσωρεύσει πλούτο, σε μορφή εύκολα και γενικά ανταλλάξιμη, αποθηκεύσιμο σε μικρό χώρο, μη φθαρτό. Στη συνέχεια δε, όταν επινοήθηκε ο δανεισμός και ο τόκος, πλούτο που παράγει νέο πλούτο χωρίς μεσολάβηση υλικών αγαθών.

Η νομισματοποίηση της οικονομίας δεν υπήρξε ποτέ ολοκληρωτική. Στο περιθώριο των νομισματικών συναλλαγών πάντα γίνονταν συναλλαγές αντιπραγματισμού, είτε σε τοπικό επίπεδο για λόγους αλληλεγγύης και έλλειψης πρόσβασης στην εχρησματισμένη οικονομία, είτε και σε επίπεδο επιχειρήσεων ή κρατών σε περιόδους έλλειψης ρευστότητας. Μορφή, για παράδειγμα αντιπραγματισμού είναι οι συναλλαγές clearing που γίνονταν από το ελληνικό κράτος στην δεκαετία του 1930 με 40 με κύριο προϊόν εκ μέρους μας τα καπνά. Ο αντιπραγματισμός σε ευρεία κλίμακα και σήμερα έχει σημαντικές διαστάσεις μεταξύ χωρών με συναλλαγματικό πρόβλημα ή μετά από χρεωκοπίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Αργεντινή μετά την προ ολίγων ετών χρεοκοπία της είχε σημαντικά παραγωγικά οφέλη εξάγοντας προϊόντα του πρωτογενούς τομέα έναντι πχ κεφαλαιουχικών αγαθών από την Κίνα ή καυσίμων.

Κατέστη έτσι σαφές ότι ο αντιπραγματισμός (barter) μπορεί να είναι όχι  μόνο μια προνομισματική κατάσταση αλλά και η φυσική κι αποτελεσματική απάντηση σε μια οικονομία που οδηγεί όλο και περισσότερους έξω από το πλαίσιό της. Μπορεί δηλαδή να είναι μια σύγχρονη οικονομική εναλλακτική λύση, ικανή να υποστηρίξει όχι μόνο την επιβίωση αλλά και ένα στοιχειώδες επίπεδο ποιότητας ζωής.

Στην ελληνική ύπαιθρο η ανταλλαγή χωρίς  μεσολάβηση χρήματος δεν έπαυσε ποτέ να καταλαμβάνει σημαντικό ποσοστό της τοπικής οικονομίας, ενισχύοντας έτσι και τους δεσμούς αλληλεγγύης των κατοίκων.

 Γιατί η ανταλλακτική οικονομία

Σύγχρονες Μορφές

Παράλληλα νομίσματα, δίκτυα και ομάδες ανταλλαγής, χαριστικά-ανταλλακτικά παζάρια, χαριστικά δίκτυα, αλλά και ιδιότυπα σχήματα που δεν είναι πρόσφορη η κατάταξή τους σε κατηγορίες, είναι μορφές που παίρνει η σύγχρονη ανταλλακτική οικονομία.

H ορολογία των νέων (στην πραγματικότητα όπως είπαμε παλιών) μορφών δεν σταματά εδώ.

Μιλάμε για:

Ισοδίκαιο ανταλλακτικό εμπόριο.

Τοπικά και εθνικά δίκτυα ανταλλαγών.

Επανατοπικοποίηση των διατροφικών συναλλαγών.

Τη γεωργία της εγγύτητας και τις αγορές απευθείας διάθεσης.

Τα εναλλακτικά κοινωνικά νομίσματα που δημιουργούν μια παράλληλη νομισματική πραγματικότητα.

Τα δίκτυα αλληλοβοηθητικής ασφάλειας υγείας και τα ταμεία αλληλεγγύης. 

Τα ανταλλάξιμα χρονομερίδια της εργασίας και το κοινωνικό χρήμα.

Τα διευρυνόμενα δίκτυα ανταλλαγών σε πολλά σημαντικά πράγμκατα: σπίτια, εξοχικά, πάρκινγκ, μετακινήσεις, εμπορεύματα, υπηρεσίες, διακοπές.

Την ίδρυση και λειτουργία κοινωνικών - ηθικών τραπεζών και χρονοτραπεζών.

Το Ισοδίκαιο ηθικό εμπόριο

Η αναζήτηση για εφαρμόσιμες ριζοσπαστικές λύσεις απέναντι στην ισοπεδωτική λογική του καπιταλισμού, που λειτουργεί με βάση «την αρχή του αποκλεισμού», δηλαδή καθένας αποκλείεται από την απόλαυση εκείνων των αγαθών που η τιμή των οποίων δεν είναι προσιτή στο εισόδημάτου, ακραία κατάληξη της οποία είναι η έσχατη φτώχεια, χωρίς να αφήνονται όλα στην μεγάλη μέρα της πτώσης του, οδήγησε και στο ισοδίκαιο ηθικό εμπόριο ήδη από τις δεκαετίες του 60 και του 70. Οι στόχοι του πολλαπλοί: οι δικαιότερες εμπορικές συμφωνίες με τις αναπτυσσόμενες χώρες, η ενίσχυση των περιθωριοποιημένων παραγωγών, οι καλύτερες συνθήκες εργασίας, οι επενδύσεις στις τοπικές κοινωνίες και ο σεβασμός στο περιβάλλον, στη βιοποικιλότητα και στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η Γεωργία της εγγύτητας και αγορές για την απευθείας διάθεση τροφίμων

Η κατανόηση του γεγονότος ότι η παγκοσμιοποιημένη κυριαρχούμενη από τα χρηματιστήρια αγορά οδηγεί σε απαθλίωση των τοπικών παραγωγών, διάλυση του τοπικού παραγωγικού ιστού και τεχνογνωσίας λόγω της περιθωριοποίησης των τοπικών προϊόντων από επιδοτημένα εισαγόμενα οδήγησε στην δημιουργία ενώσεων παραγωγών που, μέσω εναλλακτικών δικτύων, τροφοδοτούν με πολύμειωμένο κόστος κοντινές τουςπεριοχές.  Τέτοια δίκτυα υπάρχουν εκατοντάδες στην Γαλλία, με χαρακτηριστικό τις καλύτερες (περίπου κατά 20%) τιμές των προϊόντων τους από ότι στις λαϊκές αγορές, επίσης στην Βρετανία, την Ισπανία με χαρακτηριστικό το δίκτυο «Xarxa de consum solidari» της Βαρκελώνης. Στόχος τους, η δίκαιη τιμή μέσω της επανατοπικοποίησης των διατροφικών συναλλαγών. Οποιος δεν έχει να πληρώσει τα προϊόντα μπορεί να παρέχει ανταλλακτική εργασία στην παραγωγή και στη διανομή.

Τα Ανταλλακτικά δίκτυα - LETS (Local Exchange Trade systems)

Μέσα απ' αυτά επιβίωσε το κατεστραμμένο Βανκούβερ το 1983. Υπάρχουν παντού: στον Καναδά, στις ΗΠΑ, στη Λατινική Αμερική, στην Αυστραλία, στην Κίνα, στην Ινδία.  Τα ανταλλακτικά δίκτυα LETS προέκυψαν ως απαντήσεις σε περιόδους έκτακτης ανάγκης αλλά τα πλεονεκτήματά τους τα διατήρησαν σε λειτουργία και στην συνέχεια Αυτά λειτουργούν σε συνοικίες, γειτονιές και χωριά των αγγλοσαξονικών χωρών. Συχνά   τα τοπικά δίκτυα συνενώνονται σε μεγαλύτερα που απλώνται σε ολόκληρη τη χώρα και παρέχουν τη δυνατότητα σε όλους τους πολίτες-μέλη να συναλλάσσονται μεταξύ τους. Τα μέλη έχουν πρόσβαση στον κατάλογο των προσφερόμενων ή ζητούμενων προϊόντων-υπηρεσιών και καθένας επιλέγει τι χρειάζεται και τι θα προσφέρει. Στην πλειονότητα των συστημάτων αυτών οι τιμές καθορίζονται συλλογικά. Σε άλλα ανταλλακτικά συστήματα χρησιμοποιούνται συμβολικές μονάδες-νομίσματα, ώστε να καθορίζονται οι τιμές, και σε άλλα «εργατοώρες» με βάση τις οποίες καθορίζεται η αξία του προϊόντος.

Οι δυνατότητες ταχείας και ασφαλούς επικοινωνίας που παρέχει η ηλεκτρονική τεχνολογία αξιοποιούνται  για την πραγματοποίηση των συναλλαγών. Στα πιο προχωρημένα ανταλλακτικά δίκτυα στη Μεγάλη Βρετανία, όπου υπάρχουν περισσότερα από 300 LETS, τα μέλη καταγράφουν απευθείας τις συναλλαγές τους στο Διαδίκτυο με τη χρήση κωδικών. Τα «έξοδα διαχείρισης» και το λειτουργικό κόστος του συστήματος, όπως οι τηλεφωνικοί λογαριασμοί, καλύπτονται από τις ετήσιες εισφορές των μελών ή και από ποσοστιαίες χρεώσεις επί της αξίας των συναλλαγών.

Τράπεζες Χρόνου

Οι τράπεζες χρόνου είναι ένα δίκτυο ανταλλαγής προϊόντων και υπηρεσιών που στηρίζεται από το δικό του εσωτερικό «νόμισμα-χρόνο» ή «νόμισμα-εργασία». Κάθε μέλος της χρονοτράπεζας μπαίνει στο ηλεκτρονικό δίκτυο και δηλώνει το είδος της υπηρεσίας που έχει τη δυνατότητα να προσφέρει και το χρόνο που μπορεί να απασχοληθεί.

Κάθε ώρα εργασίας «αμείβεται» το ίδιο. Οι τράπεζες χρόνου αξιοποιούν τους εθελοντές και βοηθάνε να στηριχθούν οικογένειες με οικονομικά προβλήματα. Ενεργές τράπεζες χρόνου λειτουργούν σήμερα σε περισσότερες από 26 χώρες, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία, η Μεγάλη Βρετανία, οι χώρες της Λατινικής Αμερικής, η Ιταλία αλλά και η Ελλάδα.

Οι Ηθικές τράπεζες

Εκτός από τις τράπεζες που ενδιαφέρονται μόνο για το κέρδος, υπάρχουν και οι λεγόμενες «ηθικές τράπεζες», που έχουν διαμορφώσει ένα κοινωνικό, περιβαλλοντικό προφίλ και υποστηρίζουν ότι επενδύουν με όρους κοινωνικής ευθύνης. Ολες οι τράπεζες ενδιαφέρονται να φιλοτεχνήσουν ανάλογο προφίλ. Από τις πιο γνωστές αυτού του χώρου είναι οι Triodos και GLS. Η GLS υποστηρίζει πολιτισμικές, κοινωνικές και οικολογικές πρωτοβουλίες. Δίνει χαμηλότοκα δάνεια σε αυτοδιοικούμενα σχολεία, θεραπευτήρια, βιολογικές καλλιέργειες, σε κοινόβια και ανέργους. Η Triodos στηρίζει τους πελάτες που παίρνουν πρωτοβουλίες για τον πολιτισμό, το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Στους στόχους της αναφέρεται η προσπάθεια διασφάλισης της ποιότητας ζωής, γι' αυτό χρηματοδοτεί μόνο όσους κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Από την άλλη υπάρχει και η Charity Bank, η οποία χρηματοδοτεί κι εκείνους που οι συμβατικές τράπεζες δεν τολμούν, λόγω υψηλού ρίσκου.

Τα Διεθνή δίκτυα ανταλλαγών

Υπάρχουν πάρα πολλά. Για παράδειγμα  το site www.foodieexchange. ning.com , στο οποίο food bloggers από όλο τον κόσμο ανταλλάσσουν μεταξύ τους πακέτα με διατροφικά προϊόντα από τις χώρες τους. Το κάθε πακέτο πρέπει να έχει αξία το λιγότερο 10 δολάρια ή 10 ευρώ και να μην είναι πάνω από 500 γραμμάρια, αλλιώς υπάρχει έξτρα χρέωση.

Η Τράπεζα χρόνου του δικτύου γυναικών Ευρώπης (www.enow.gr)

Η τράπεζα χρόνου στη χώρα μας λειτουργεί από το 2005 με πρωτοβουλία του Δικτύου Γυναικών Ευρώπης, που βρίσκεται στη Δάφνη. Τα άτομα νιώθουν καλύτερα με την αίσθηση πως έχουν κάτι ανταλλάξιμο με αξία, δηλαδή το χρόνο τους. Η εργασία όλων στην τράπεζα αξιολογείται ποιοτικά και αυτό λειτουργεί ως ανταμοιβή αλλά και ως κίνητρο αναβάθμισης προσόντων. Σ' αυτήν συμμετέχουν άνεργοι, μετανάστες, πρόσφυγες, μονογονεϊκές οικογένειες, συνταξιούχοι, φοιτητές κ.ά.

Οι Ανταλλαγές πάρκινγκ www.parkaro.gr

Και πάλι με την χρήση της ηλεκτρονικής τεχνολογίας και τωνκινητών τηλεφώνων μέλη που μετέχου στο www.parkaro.gr ανταλλάσουν ώρες χρήσης του δικού τους πάρκινγκ με διαθέσιμες κενές θέσεις άλλων μελών.

 Το Δίκτυο Ανταλλαγών και Αλληλεγγύης Μαγνησίας

 (www.tem-magnisia.gr )Το Δίκτυο Ανταλλαγών και Αλληλεγγύης Μαγνησίας (www.tem-magnisia.gr ), που λειτουργεί ήδη εδώ και έξι μήνες και αριθμεί πάνω από 200 μέλη, είναι μια πρωτοβουλία πολιτών με πρωταρχικό σκοπό την αλληλοϋποστήριξη των μελών του με ευρύτερα οφέλη, όπως οι ίδιοι αναφέρουν, για την τοπική κοινωνία και οικονομία, μέσα από την ανάπτυξη ενός συστήματος αμοιβαίας προσφοράς και ζήτησης που καλύπτει ανάγκες, οι οποίες δεν μπορούν να καλυφθούν με πληρωμές σε ευρώ.

 Τι λέει ο Γιάννης Γρηγορίου, συντονιστής του Δικτύου:

 «Δεν είναι στην ουσία κάτι διαφορετικό απ’ ό,τι συνέβαινε πάντα στην ελληνική κοινωνία, κυρίως στην ύπαιθρο, όπου οι κάτοικοι μεταξύ τους έρχονταν σε συμφωνία να βοηθήσουν ο ένας στον άλλο με έναν άτυπο τρόπο, χωρίς τη μεσολάβηση χρήματος. Αυτό, σε επίπεδο χωριού, όπου υπάρχει η προσωπική γνωριμία και επαφή, ήταν και εξακολουθεί να είναι πολύ αποτελεσματικό. Σε μια πιο μεγάλη κλίμακα, σε επίπεδο πόλης, αξιοποιούμε τη νέα τεχνολογία και ένα έξυπνο σύστημα καταγραφής, κρατώντας ωστόσο την κεντρική και κατά βάση απλή ιδέα της ανταλλαγής. Με σκοπό το αμοιβαίο όφελος όσων συναλλάσσονται».

Η Τοπική Εναλλακτική Μονάδα (ΤΕΜ) και οι «εντολές πληρωμής»

 Ολες οι ανταλλαγές καταγράφονται ηλεκτρονικά και κοστολογούνται με τη λεγόμενη Τοπική Εναλλακτική Μονάδα ή ΤΕΜ. Οταν, για παράδειγμα, ένα μέλος του Δικτύου αναλάβει να καθαρίζει το σπίτι ενός άλλου μέλους ή να φροντίζει τους ηλικιωμένους γονείς του, τότε με την ολοκλήρωση της εργασίας ο λογαριασμός του πιστώνεται με τον αριθμό των μονάδων ΤΕΜ που έχουν συμφωνηθεί. Αντιστοίχως, ο λογαριασμός  εκείνου που επωφελήθηκε από την εργασία θα μειωθεί ισόποσα. Για τη διευκόλυνση όσων δεν έχουν άμεση πρόσβαση σε Η/Υ κυκλοφορούν ειδικά κουπόνια (εντολές πληρωμής), στα οποία κάθε φορά αναγράφεται η αξία της ανταλλαγής που έχει συμφωνηθεί.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ των ανταλλακτικών συναλλαγών

Οι ανταλλακτικές μορφές συναλλαγών είναι σαφές ότι δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την εγχρήματη οικονομία λόγω των περιορισμών του (τοπική κλίμακα, δίκτυα συγκεκριμένων μελών, διαθεσιμότητα ορισμένης γκάμας αγαθών, όχι όλων κλπ) όμως παρουσιάζουν πολλά πλεονεκτήματα:

1.      Προάγουν την αλληλεγγύη και επικοινωνία μεταξύ των συναλλασομένων. Οι ίδιοι άνθρωποι αγοράζουν από τους ίδιους, γίνονται γνωστοί, σπάει το απρόσωπο της αγοράς, ευνοείται η έντιμη (ισοδίκαιη) συναλλαγή.

2.      Βοηθούν στην αντιμετώπιση της έσχατης φτώχειας. Μακροχρόνια άνεργοι μπορούν να ικανοποιήσουν με αξιοπρέπεια βασικές ανάγκες  τους ανταλλάσσοντας πράγματα που δεν χρειάζονται και διαθέσιμο χρόνο εργασίας.

3.      Ενισχύουν τις δυνατότητες διάθεσης των τοπικών προϊόντων, ιδίως του πρωτογενούς τομέα, χωρίς εξάρτηση από τα κυκλώματα της μεταφοράς και διάθεσης σε μακρινές αγορές, χωρίς «μεσάζοντες».

4.      Μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα από την μεταφορά και την υπερβολική και τυποποιημένη συσκευασία.

5.      Μειώνουν το κόστος των συναλλαγών (όταν πρόκειται για μεγαλύτερου μεγέθους οργανωμένα με επιχειρηματική δομή σχήματα) ενισχύοντας έτσι την ανταγωνιστικότητα και μειώνοντας το πεδίο επιβολής των καρτέλ.

Χρήσιμες ιστοσελίδες
Επίλογος

Η Ανταλλακτική οικονομία δίνοντας ευκαιρίες για κάλυψη πραγματικών «ριζικών» αναγκών μπορεί  να στηρίξει όχι μόνο την αξιοπρέπεια και το βιοτικό επίπεδο ανθρώπων που ωθούνται στο περιθώριο από το εγχρήματο οικονομικό σύστημα, και όχι  μόνο αυτών, αλλά και να συνεισφέρει ουσιαστικά στην απορρόφηση τοπικών αγαθών, ενισχύοντας έτσι την τοπική παραγωγική δυναμικότητα και την επιβίωση τοπικών προϊόντων, μεθόδων παραγωγής και δικτύων διάθεσης, την μείωση τελικά των επιπτώσεων των κρίσεων στους ανθρώπους.













H ανάγκη της στροφής στην κοινωνική οικονομία και την τοπικότητα


FORUM Ανάπτυξης 2011 – 19 Νοεμβρίου 2011 – Πάτρα, Ξενοδοχείο ΑΣΤΗΡ

Ημερίδα της Οικολογικής Δυτικής Ελλάδας

Ανταλλακτική – κοινωνική οικονομία: αλληλεγγύη και τοπικότητα

Η εισήγηση του Κώστα Παπακωνσταντίνου
H ανάγκη της στροφής στην κοινωνική οικονομία και την τοπικότητα
Η κοινωνική οικονομία  - προσεγγιστικός ορισμός
Η Οικονομία ως όρος είναι καθημερινά στο στόμα όλων. Αν και ως όρος είναι ευρύτατος όλοι συμφωνούν ότι αφορά κυρίως τις δραστηριότητες που αποσκοπούν στην ικανοποίηση των κάθε είδους πραγματικών ή φαντασιακών αναγκών μέσα από διαδικασίες ανταλλαγής αγαθών και υπηρεσιών με την μεσολάβηση νομίσματος και με κινητήρια δύναμη το όφελος κάθε συναλλασσομένου. Συνήθως χωρίζουμε την οικονομία μιας κοινωνίας σε ιδιωτικό – εμπορευματικό και δημόσιο τομέα.

Υπάρχει όμως –και υπήρχε πάντα- ένας ακόμη τομέας η σημασία του οποίου υπογραμμίζεται τόσο περισσότερο όσο εντείνεται η κρίση των δύο που προαναφέραμε:  μιλάμε για τον τρίτο τομέα, την κοινωνική οικονομία.
Θα επιχειρήσουμε έναν προσεγγιστικό ορισμό, παρότι τα όρια των τριών τομέων δεν είναι απόλυτα και υπάρχουν πεδία συμπτώσεων και τομών.

Οι μορφές της Κ.Ο.
Αν ο πρώτος τομέας χαρακτηρίζεται κυρίως από την επιδίωξη κέρδους σε ανταγωνιστικό πλαίσιο, ο δεύτερος (δημόσιος τομέας) αφορά τα φυσικά λεγόμενα μονοπώλια και υπηρεσίες που από την φύση τους έχουν συλλογικό χαρακτήρα (πχ η άμυνα) ή άλλες που αποτελεί επιλογή μιας κοινωνίας να έχουν συλλογικό χαρακτήρα και χρηματοδοτούνται μέσω της φορολογίας, μέσω δηλαδή της δύναμης επιβολής του κράτους.

Ο τρίτος τομέας, που ήδη αποκαλέσαμε «κοινωνική οικονομία» έχει κύριο χαρακτηριστικό του την εθελοντική, με επιδίωξη οφέλους αλλά όχι κέρδους, συμμετοχή των συναλλασσομένων. Βασικά του χαρακτηριστικά ακόμη είναι η αλληλεγγύη, η δημοκρατική εκτίμηση των αξιών των ανταλλασσομένων αγαθών, η ισοτιμία.
Στην πιο αυθεντική της μορφή αποσκοπεί όχι στην κάλυψη κάθε ανάγκης αλλά των βασικών αναγκών επομένως δεν είναι συμβατή με λογικές υπερκατανάλωσης και είναι ιδιαίτερα συμβατή με ήπια και  αειφορικά μεγέθη, βρίσκεται σε μεγάλη εγγύτητα δηλαδή με τις βασικές οικολογικές αξίες (σεβασμός των αντοχών της φύσης και των φυσικών πόρων, μικρό τοπικό επίπεδο, αποφυγή μεγάλων μεταφορών, βιοποικιλότητα περιλαμβανομένης αυτής των καλλιεργημένων ειδών).

Επομένως η συμμετοχή σ΄αυτή προωθεί ένα σύστημα αξιών μη εγωιστικό, όπως είναι το σύστημα του καπιταλισμού – καζίνο, αλλά συλλογικό, ταπεινόφρον και συνεργατικό.
Βέβαια στην κοινωνική οικονομία εντάσσονται και παραδοσιακά γνωστές μορφές (ιστορικά εξελιγμένες) συλλογικής οικονομικής δραστηριότητας όπως οι κάθε είδους συνεταιρισμοί, παραγωγικοί, προμηθευτικοί, καταναλωτικοί, σωματεία, αλληλοβοηθητικά ταμεία, ιδρύματα και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις με μορφή αστικής μη κερδδοσκοπικής εταιρίας. Οι μορφές της ανταλλακτικής οικονομίας (Δίκτυα ανταλλαγής, τοπικά εναλλακτικά νομίσματα, τράπεζες χρόνου) εντάσσονται στο πλαίσιο της κοινωνικής οικονομίας. Δεν εντάσσονται στη σφαίρα του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, αλλά ούτε και ανήκουν στον παραδοσιακό ιδιωτικό (κερδοσκοπικό) τομέα της οικονομίας.

Βασικός τους στόχος δεν είναι τόσο η απόκτηση κέρδους και το μοίρασμά του στους μετόχους της επιχείρησης, αλλά κυρίως η παροχή υπηρεσιών στα μέλη τους, στα μέλη της κοινότητας.

 Τα μέλη τους εμπλέκονται ενεργά στον τρόπο παροχής υπηρεσιών και επικρατεί αυτονομία στη διαχείριση, δημοκρατικές και συμμετοχικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων.

Πέραν της βασικής ομοιότητας της μη επιδίωξης ατομικού κέρδους, έχουν μεταξύ τους αρκετές διαφορές με βασική την εξής: Συνεταιρισμοί, ενώσεις, Ταμεία αποσκοπούν στο συλλογικό όφελος των μελών τους ενώ οι αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρίες στο ευρύτερο όφελος (κάτι, φυσικά, που πάντα είναι υπό κρίση και απόδειξη).
Υπάρχουν ακόμη, από δεκαετίες, κοινωνικές επιχειρήσεις μη εθελοντικές (ιδρυμένες με βοήθεια του κράτους ή της αυτοδιοίκησης) για εξυπηρέτηση κοινωνικών σκοπών (πχ αγώνα κατά των τοξικών ουσιών, στήριξη σε ομάδες του πληθυσμού με προβλήματα) Αυτές βρίσκονται σε συνεργασία κια συχνά υπό την εποπτεία των Υπουργείων Υγείας και πρόνοιας ή και Απασχόλησης (για τον πρόσφατο νόμο 4019 του Σεπτεμβρίου 2011 θα αναφερθούμε ειδικότερα) και καλύπτουν κατά παραχώρηση από το κράτος κοινωνικές ανάγκες. Πρόκειται για την «θεσμοθετημένη» κοινωνική οικονομία, οι  φορείς  της οποίας, στους οποίους προαναφερθήκαμε, δραστηριοποιούνται υπό καταστατικά διάφορων μορφών. Η άλλη μορφή της κοινωνικής οικονομίας είναι η μη θεσμοθετημένη ή πιο αναλυτικά η εναλλακτική και αλληλέγγυα κοινωνική οικονομία.

Εμφανίζεται (ή μάλλον επανεμφανίζεται οργανωμένα και με επίκεντρο τις πόλεις) στην δεκαετία του 1980 σε διαφορετικές χώρες όπως η Ιαπωνία, ο Καναδάς, χώρες της Λατινικής Αμερικής και στην Ελλάδα.

Θεμελιώδη χαρακτηριστικά
Θεμέλιά της είναι η ισοτιμία των μελών, η διευκόλυνση της επικοινωνίας όλων, το ισοδίκαιο (fair) εμπόριο, η επινόηση συναλλακτικών μεθόδων χωρίς μεσολάβηση χρήματος, η επικέντρωση στις βασικές ανάγκες, όχι σε πολυτελή πχ αγαθά, η τοπική δικτύωση, η συνειδητή επιδίωξη κοινωνικής ένταξης προσώπων με δυσχέρειες, όπως άνεργοι, νέοι που δεν έχουν μπει στην αγορά εργασίας μέσω των εναλλακτικών μη εγχρήματων οικονομικών δραστηριοτήτων.
Οργανωτικά είναι χαλαρότερες οι μορφές, δίκτυα κατά προτίμηση, με γραπτούς βέβαια κανόνες. Ανταλλακτικά δίκτυα σε χώρες όπως η Γαλλία φέρνουν σε επαφή τοπικούς παραγωγούς και καταναλωτές με βάση την αμοιβαία εμπιστοσύνη και στόχο την καλύτερη ποιότητα (πχ βιολογικά αγρο-κτηνοτροφικά προϊόντα) για τον καταναλωτή και την απόλαυση καλύτερου και σίγουρου λόγω σταθερής πελατείας και αποκλεισμού μεσαζόντων εισοδήματος (παρά την φθηνότερη τιμή) για τον παραγωγό. Ο κύκλος των συμμετεχόντων στα δίκτυα (κατά το παράδειγμα των  ΑΜΑΡ της Γαλλίας) διευρύνεται όπου έχει καταστεί δυνατό να λειτουργήσουν τοπικά εναλλακτικά νομίσματα, στα πλαίσια Συστημάτων Τοπικής Ανταλλαγής.

Η επιτυχία των τοπικών συστημάτων ανταλλαγής οδήγησε (περίπτωση Γαλλίας) στην μερική θεσμοθέτηση : προϊόντα ενταγμένα σε πλαίσιο ηθικού – ισοδίκαιου εμπορίου διακινούνται μέσω συνεταιρισμών ή και από το κοινό σύστημα διανομής των υπεραγορών., η αλληλέγγυα χρηματοδότηση και αποταμίευση γίνεται μέσω εναλλακτικών –αλληλέγγυων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων). Διατηρούνται όμως και πλήρως άτυπες δομές ανταλλαγής όπως τα συστήματα τοπικών ανταλλαγών (LETS στην Αγγλία ή SEL στη Γαλλία).
Αφετηρίες – ανάγκες που δημιούργησαν την Κοινωνική Οικονομία.

Δεν μπορεί να αγνοηθεί ότι πρώτο αίτιο είναι η πίεση του αποκλεισμού από την απόλαυση στοιχειωδών αγαθών όπως τρόφιμα, ρούχα, βασικές καθημερινές υπηρεσίες, που προκύπτει όλο και αυξανόμενη για όλο και περισσότερους, ως αποτέλεσμα της δυναμικής του καπιταλισμού – καζίνου, που περιθωριοποιεί εργασιακά όλο και μεγαλύτερα ποσοστά πληθυσμού χωρίς να θίγεται (βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον) η ευρωστία των δεικτών ΑΕΠ, χρηματιστικοί δείκτες κλπ. Σοβαρό ρόλο, πιστεύουμε, έχει παίξει και αυξανόμενη διάδοση των οικολογικών ιδεών όπως της ιδέας του «οικολογικού αποτυπώματος» της ατομικής δηλαδή επίπτωσης στους φυσικούς πόρους και στο κλίμα κάθε καταναλωτή και παραγωγού, της ιδέας του πεπερασμένου των φυσικών πόρων, της αμφισβήτησης της λατρείας της συνεχούς ποσοτικής μεγέθυνσης των οικονομικών δεικτών έναντι ιδεών που δίνουν έμφαση στην ποιότητα ζωής, της υπεύθυνης στάσης έναντι των επομένων γενεών.  Είναι σύνηθες όλα αυτά να διακρίνουν τους πρωτεργάτες και οργανωτές των ανταλλακτικών δικτύων, των ηθικών τραπεζών, των τοπικών δικτύων.
Κοινωνική οικονομία και απασχόληση

Η «μη θεσμοθετημένη» κοινωνική οικονομία, δεν παράγει θέσεις αμειβομένης απασχόλησης αν και ανταλλακτικές μορφές του τύπου «εργασία έναντι εργασίας» εμμέσως οδηγούν σε κάλυψη αναγκών των ανέργων που συμμετέχουν. Οι θεσμοθετημένες μορφές συχνά προωθούν την κάλυψη θέσεων εργασίας που προκύπτουν στο πλαίσιο των φορέων τους (συνεταιριστικές ενώσεις, Αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρίες) από άτομα προερχόμενα από ευπαθείς κατηγορίες.

Μία σημαντική πτυχή της κοινωνικής οικονομίας είναι η δημιουργία των λεγόμενων κοινωνικών επιχειρήσεων που έχουν ως Κύριο σκοπό μέσα από την ανάπτυξη συγκεκριμένης παραγωγικής δραστηριότητας να εντάξουν ειδικές ομάδες του πληθυσμού στο χώρο της απασχόλησης. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι υπάρχουν κοινωνικές επιχειρήσεις που απασχολούν ως εργαζόμενους — μαθητευομένους πρώην χρήστες, Πρώην φυλακισμένους κλπ, με σκοπό την ομαλή και σταδιακή ένταξή τους στην αγορά εργασίας.

Οι επιχειρήσεις, φορείς, Οργανισμοί που δραστηριοποιούνται στην κοινωνική Οικονομία εμπλέκονται στην παροχή υπηρεσιών που σχετίζονται άμεσα με την ικανοποίηση των Κοινωνικών αναγκών των ανθρώπων (εκπαίδευση, υγεία, εξυπηρέτηση του πολίτη και ειδικότερα των ευπαθών κοινωνικών ομάδων).

Η Κοινωνική οικονομία πιθανόν να μην μπορεί να υποκαταστήσει πλήρως τον ιδιωτικό κερδοσκοπικό τομέα της οικονομίας. Όμως Θα συνυπάρχει δίπλα του, Θα δημιουργεί θέσεις εργασίας, Θα συμβάλλει στην Παραγωγή υπηρεσιών και Θα εξυπηρετεί τις κοινωνικές ανάγκες των πολιτών και ειδικότερα των ευπαθών ομάδων της κοινωνίας μας προσφέροντας ευκαιρίες σε όλους να επανενταχθούν στην αγορά εργασίας και στην κοινωνία.
Το μεταπολεμικό μοντέλο κάλυψης των κοινωνικών αναγκών που στηρίχτηκε στην Κοινωνική αλληλεγγύη μέσα από τον ενεργό ρόλο του κράτους δίνει τη Θέση του σ’ένα νέο Κοινωνικό μοντέλο όπου ο ρόλος της κοινωνίας των πολιτών είναι ιδιαίτερα σημαντικός.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι η πίεση που ασκείται από τους πολιτικούς και οικονομικούς εκφραστές των κυρίαρχων συμφερόντων για περιορισμών των κοινωνικών δαπανών, αφήνει πεδίο στην εκ των κάτω δράση για κάλυψη του κενού, χωρίς πάντως να είναι και κάτι τέτοιο πολιτικά επιθυμητό (από μας τουλάχιστον). Παρατηρούνται επίσης φαινόμενα (και μετά την ψήφιση του νόμου 4019 στις 30 Σεπτεμβρίου του 2011 αναμένεται να αυξηθούν) συγκρότησης δομών κοινωνικής οικονομίας όχι με αφετηρία τις αρχές και ανάγκες που προαναφέραμε αλλά την εκμετάλλευση εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων για ίδιον όφελος. Τα σχήματα αυτά, συνήθως ολιγομελή και χωρίς ευρεία δικτύωση, συνήθως δεν γίνονται γνωστά και δεν αποκτούν κοινωνική απήχηση και στήριξη και περιορίζονται στην στόχευση προγραμμάτων και μόνο.
Εγχειρήματα αλληλέγγυας οικονομίας στην Ελλάδα

 Δίκτυα ανταλλαγών στην ελλάδα


Στόχος αποτελεί η καθιέρωση της ανταλλαγής ως οικονομικής πρακτικής με τα οφέλη που αυτή συνεπάγεται στην πράξη για τους συναλλασσόμενους, καθώς και η δημιουργία μιας αλληλέγγυας τοπικής κοινότητας που απέναντι στην υποβάθμιση προτάσσει την ανθρώπινη πλευρά της οικονομίας, την κοινωνική συνοχή και την συλλογική πρόοδo.
__________________________________________________________________



Το Δίκτυο Ανταλλαγών είναι μια εναλλακτική πρόταση κοινωνικής οικονομίας που εφαρμόζεται σε πολλά μέρη του κόσμου με επιτυχία.

Είναι μια θετική δράση που φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά, δημιουργείται από τα ίδια τα μέλη του για τα μέλη του και μέσα από αυτό οι άνθρωποι έχουν την ευκαιρία να δημιουργήσουν ευκαιρίες απασχόλησης, να δώσουν αξία στα τοπικά προϊόντα τους και να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους. Ιδιαίτερα στην σημερινή οικονομική κρίση, η πρόταση του Δικτύου Ανταλλαγών μπορεί να βοηθήσει οικογένειες και επιχειρήσεις να επιβιώσουν με αξιοπρέπεια.

__________________________________________________________________


Στη συνέλευση της ομάδας για την αντιμετώπιση της κρίσης της Κίνησης Πολιτών «ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΙΑ» αποφασίστηκε η ίδρυση ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΧΡΟΝΟΥ & ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ στο Μοσχάτο με σκοπό την ανταλλαγή υπηρεσιών χωρίς την μεσολάβηση χρήματος

Σκοπός της Τράπεζας Χρόνου & Αλληλεγγύης Μοσχάτου: Η κοινωνική αλληλεγγύη μέσω της αμοιβαίας ανταλλαγής υπηρεσιών και η ενίσχυση των ασθενέστερων οικονομικά κοινωνικών ομάδων.

______________________________________________________________

Δίκτυο ανταλλαγών Χανίων

Το Δ.Α. είναι ιδέα της πρωτοβουλίας Χανίων η οποία αποτελείται από απλούς ανεξάρτητους ανθρώπους της πόλης ανεξαρτήτως ηλικιών και δρα στα κοινωνικά δρώμενα της ζωής μας.

Το Δ.Α. αποτελείται από όλους τους ανεξάρτητους ανθρώπους , άνεργους, φοιτητές, νοικοκυρές, εργαζόμενους, συνταξιούχους και πολλούς άλλους που θέλουν ένα μέρος των συναλλαγών τους να γίνεται χωρίς χρήματα.

_______________________________________________________________

Μία εναλλακτική κοινωνική οικονομία εφαρμόζεται στην Κέρκυρα, που φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά, γιατί Ανταλλαγή σημαίνει και Αλληλεγγύη. Είναι μια θετική δράση από τους ίδιους τους πολίτες, οι οποίοι παίρνουν τη ζωή τους στα χέρια τους, δημιουργούν ευκαιρίες απασχόλησης, δίνουν αξία στα τοπικά προϊόντα, βοηθούν τις οικογένειες τους και τις επιχειρήσεις τους να επιβιώσουν και να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση. Η εκτίμηση της οποιασδήποτε προσφοράς και ζήτησης στα πλαίσια των ανταλλαγών ανάμεσα στα μέλη του Δικτύου δεν γίνεται σε ευρώ, αλλά σε ΜΠΟΥΚΟΥΝΙΑ ή αλλιώς ΤΕΜ (Τοπική Εναλλακτική Μονάδα).

_______________________________________________________________

Η Εναλλακτική Μονάδα Ροδόπης (για συντομία ΕΜΡΟ) είναι ένα μέσο άμυνας της τοπικής κοινωνίας απέναντι στην επεκτατική πολιτική των πολυεθνικών, που αποσκοπεί στην αφαίμαξη της τοπικής οικονομίας. Παράλληλα αποτελεί και ένα επιθετικό μέσο αντιμετώπισης της οικονομικής ύφεσης και των οδυνηρών συνεπειών της, ιδιαίτερα για τα αδύναμα και μεσαία οικονομικά στρώματα της περιοχής μας.
Το ΕΜΡΟ επιτρέπει και προωθεί τη συναλλαγή (μεταξύ των ανθρώπων που συμφώνησαν να το χρησιμοποιούν) σε συνδυασμό ή ακόμη και χωρίς τη χρήση των παραδοσιακών νομισμάτων.

__________________________________________________________________

Το ΚΑΕΡΕΤΙ είναι ένα δίκτυο αμοιβαίας αλληλοβοήθειας με έδρα την Ιεράπετρα Κρήτης, με σκοπό την υποστήριξη των κοινωνικά και οικονομικά ευαίσθητων ομάδων αποδίδοντας κοινωνική αλληλεγγύη στα μέλη της. Δεν έχει καμία διαφορά από αυτό που ήδη συμβαίνει και συνέβαινε παλιότερα στις τοπικές κοινωνίες. Κάποιος θέλει μια εξυπηρέτηση να τον μεταφέρουν κάπου . Κάποιος άλλος προσφέρει αγροτικά προϊόντα από το μποστάνι του στο γείτονα του. Ενός άλλου έχουν χαλάσει τα υδραυλικά στο σπίτι του και φωνάζει έναν φίλο του που ξέρει πώς να τα επισκευάσει. Η μόνη διαφορά εδώ είναι ότι δέχεσαι τη βοήθεια για να την προσφέρεις και εσύ μετά σε κάποιον άλλο ή ακόμα και στον ίδιο. Όλο αυτό το σύστημα γίνεται όμως οργανωμένα. Έτσι κάποιος μπορεί να βοηθηθεί από κάποιον που δεν τον γνωρίζει και είναι μέλος του δικτύου.

__________________________________________________________________


Στα πλαίσια δημιουργίας νέων μορφών αλληλεγγύης και με κύριο στόχο την καταπολέμηση της αποξένωσης, του ατομικισμού και της κρίσης που βιώνει η κοινωνία μας, δημιουργήσαμε την Τράπεζα Χρόνου. Η Τράπεζα Χρόνου είναι ένα δίκτυο ανταλλαγής υπηρεσιών και γνώσεων που υποστηρίζεται από τη δική της μονάδα συναλλαγής –ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ-. Κατά αυτόν τον τρόπο το περιεχόμενο των υπηρεσιών εξισώνεται.

___________________________________________________________________

ΟΒΟΛΟΣ: Δίκτυο με έδρα την Πάτρα. Ίδρυση τον Μάιο του 2009. Όπως γράφει και στο site τους:
Ο ΟΒΟΛΟΣ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ είναι ένας οικονομικός συνεταιρισμός που οργανώνεται και διοικείται από τα μέλη του. Ο καθένας μπορεί να συμμετέχει και να ενεργεί αγοραπωλησίες στα πλαίσια αυτής της κοινότητας.

____________________________________________________________

Δίκτυο Ανταλλαγών και Αλληλεγγύης  Μαγνησίας

Δίκτυο με έδρα τον Βόλο. Όπως γράφουν στο site τους: Μία εναλλακτική κοινωνικήοικονομία εφαρμόζεται στη Μαγνησία που φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά γιατί Ανταλλαγή σημαίνει και Αλληλεγγύη. Είναι μια θετική δράση από τους ίδιους τους πολίτες οι οποίοι παίρνουν τη ζωή τους στα χέρια τους, δημιουργούν ευκαιρίες απασχόλησης, δίνουν αξία στα τοπικά προϊόντα, βοηθούν τις οικογένειες τους και τις επιχειρήσεις τους να επιβιώσουν και να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση. Η εκτίμηση της οποιασδήποτε προσφοράς και ζήτησης στα πλαίσια των ανταλλαγών ανάμεσα στα μέλη του Δικτύου και το μέσο συναλλαγής δεν είναι το ευρώ, αλλά η Τοπική Εναλλακτική Μονάδα (ΤΕΜ). Το Δίκτυο Ανταλλαγών και Αλληλεγγύης έχει μελετηθεί και δοκιμαστεί με επιτυχία στο εξωτερικό. Δεν υπάρχει εκμετάλλευση από άνθρωπο σε άνθρωπο, δεν υπάρχουν τόκοι ή ανατοκισμοί και τοκογλυφία.

___________________________________________________________________

ΣΠΟΡΟΣ
Δίκτυο ανταλλαγής σπόρων, ντόπιες και παραδοσιακές ποικιλίες, βιολογικές καλλιέργειες, δημιουργική δράση και αλληλοβοήθεια, και όλα αυτά…στη Λήμνο.

____________________________________________________________________

Πανελλαδικό Δίκτυο Ανταλλαγής Αγαθών και Υπηρεσιών Χωρίς Χρήματα, του Πελίτι

_________________________________________________________________

http://www.lets.net.gr :Δίκτυο συναλλαγών χωρίς χρήματα με έδρα το Ηράκλειο.

_________________________________________________________________

http://www.enow.gr: Χρονοτράπεζα του ελληνικού δικτύου γυναικών Ευρώπης

________________________________________________________________

Λόγω τιμής : διαδικτυακός σύνδέσμος με σκοπό την άμοιβαία ανταλλαγή προιόντων και υπηρεσιών χωρίς τη μεσολάβηση χρήματος.

_________________________________________________________________

XARISETO.GR “ΧΩΡΙΣ ΕΥΡΟ”: Υπηρεσία ανταλλαγής προϊόντων και υπηρεσιών από το xariseto.gr

_________________________________________________________________

Ο «Σκόρος» είναι το χαριστικό παζάρι του Σπόρου που μετακόμισε στο δικό του αυτόνομο χώρο. «Το παζάρι μας δεν είναι φιλανθρωπικό. Δε χρειάζεται να είστε φτωχός, άτομο με μειωμένη αγοραστική δύναμη. Η επαναχρησιμοποίηση και η μεταποίηση δεν είναι ούτε μειονέκτημα ούτε μιζέρια. Είναι αντίσταση και μάλιστα δημιουργική σ’ έναν πολιτισμό που δίνει αξία στο περιτύλιγμα αλλά χάνει την ουσία. Η πρότασή μας, μάς αφορά όλους. Έχει να κάνει με την αμφισβήτηση της κατανάλωσης, την απόρριψη του δόγματος καταναλώνω άρα υπάρχω, κατανάλωση = ευτυχία = πληρότητα.»

Συμπερασματικά:

Σήμερα τα σημαντικά στοιχεία πάνω στα οποία στηρίχτηκε το μεταπολεμικό μοντέλο ανάπτυξης (διαρκής μεγέθυνση, αφθονία συμβατικής ενέργειας)  αμφισβητούνται. Οι κυβερνήσεις στα πλαίσια της μείωσης των δημοσίων δαπανών αποσύρονται από το ρόλο τους ως συλλογικού παροχέα υπηρεσιών ικανοποίησης των Κοινωνικών αναγκών, επιτρέποντας στην αγορά αλλά και στην οικογένεια να διεισδύσει σε αυτό το χώρο που ήταν κατεξοχήν κρατικός — δημόσιος στις χώρες της Ε.Ε.

Η χρηματοπιστωτική κρίση του 2007 που εξελίχθηκε σε δημοσιονομική κρίση, τουλάχιστον για τη χώρα μας αλλά και για τις άλλες χώρες του Νότου, αλλά και σε οικονομική κρίση, που δραματικά κορυφώνεται στις μέρες μας,  επηρεάζει σημαντικά τα οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα της Ευρώπης. Την ίδια στιγμή αυξάνεται ο αριθμός των ανέργων, των εργαζόμενων φτωχών και γενικά των φτωχών και των κοινωνικά αποκλεισμένων. Διευρύνονται οι οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες. Πλήττονται ολοένα και περισσότερο κοινωνικές ομάδες που αντιμετωπίζουν αυξημένες δυσκολίες ένταξης στην αγορά εργασίας και στην Κοινωνία.

Πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτά τα σοβαρά κοινωνικά προβλήματα;

 Αρκεί να αναζητήσουμε ποιοι τομείς της οικονομίας μπορούν να λειτουργήσουν ως ατμομηχανή της ανάπτυξης;  Δεν είναι αρκετό. Πέρα από την ιστορικά αναγκαία στροφή της οικονομίας από τον καπιταλισμό καζίνο στην αειφορία αφενός και την κοινωνική δικαιοσύνη αφετέρου, είναι ανάγκη να πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας, ανοίγοντας δρόμους για την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού σήμερα.

Ανάπτυξη πιστεύουμε, χωρίς κοινωνική αλληλεγγύη δεν μπορεί να υπάρξει. Ανάπτυξη που θα αφήνει πίσω της χιλιάδες ανέργους και κοινωνικά αποκλεισμένους  καθώς και βαθιές και ανεπούλωτες πληγές στο φυσικό περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους, δεν μπορεί να θεωρείται πολιτικά και κοινωνικά βιώσιμη.

Στα πλαίσια αναζήτησης αυτού του νέου κοινωνικού μοντέλου μπορούμε να αναζητήσουμε το ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η Κοινωνική οικονομία. Μπορούμε να επενδύσουμε στο Χώρο που λέγεται κοινωνική Οικονομία προσδοκώντας στο να δημιουργήσουμε άλλου Τύπου επιχειρήσεις και ενισχύοντας την κοινωνική μας αλληλεγγύη.

Η  Κοινωνική οικονομία που αρχίζει να λαμβάνει σάρκα και οστά από την αρχή της δεκαετίας του 80 όταν ολοένα και περισσότερες οργανώσεις, φορείς, συμπράξεις, ομάδες, Οργανισμοί επιχειρήσεις αναλαμβάνουν να υλοποιήσουν διάφορες κοινωνικο-οικονομικές και κοινωνικοπολιτικές δράσεις παρέχει μια μερική μεν – μην έχουμε την αυταπάτη ότι μπορεί να υποκαταστήσει πλήρως την εγχρήματη οικονομία- αλλά σημαντική διέξοδο αλληλεγγύης και αειφορικής συμπεριφοράς.

Παίρνοντας πρωτοβουλίες, ιδρύοντας δίκτυα, αξιοποιώντας τον νόμο 4019 για ίδρυση μη κερδοσκοπικών επιχειρήσεων στον  στο χώρο της Κοινωνικής οικονομίας και συγκρότηση «συμπράξεων», προσφέρουμε ένα νέο μοντέλο κάλυψης των πραγματικών, των στοιχειωδών κοινωνικών αναγκών. Δεν μένουμε απαθείς  περιμένοντας από το κράτος να φροντίσει για όλα. Δεν αφήνουμε τα Πάντα στα χέρια της αγοράς. Βρισκόμαστε δίπλα στους συνανθρώπους μας που μας έχουν ανάγκη και τους λέμε δυνατά ότι η κοινωνική αλληλεγγύη υπό νέα και σύγχρονη μορφή υπάρχει , η συλλογική δράση, η αλληλεγγύη, η μη υποταγή στα καθιερωμένα πανίσχυρα οικονομικά συμφέροντα έχει περιθώρια αρκεί να υπάρξει κοινωνική πρωτοβουλία, υπευθυνότητα και αφοσίωση σε αρχές όπως η ισοτιμία, η τοπικότητα, ο σεβασμός στα όρια αντοχής των φυσικών πόρων, η εμπιστοσύνη στον εαυτό μας.