Η λεηλασία της Τριχωνίδας!

 

Σχεδόν το 75% της ακτογραμμής της Τριχωνίδας είναι καλαμιώνας και άλλη παρόχθια βλάστηση - αυτή είναι η ασπίδα προστασίας της λίμνης, αυτή που διατηρεί τα καθαρά νερά της. Η περιφέρεια σχεδιάζει να την ¨αναπλάσει".

Η παρόχθια ζώνη της Τριχωνίδας είναι η ασπίδα που κρατά την λίμνη καθαρή. Χρειάζεται προστασία και διαχείριση των σημαντικών οικότοπων – όχι «ανάπλαση» και «παραλίμνια διαδρομή». Η μελέτη που προκηρύσσει η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας οδηγεί στην αλλοίωση του τοπίου και καταστροφή της βιοποικιλότητας σε περιοχή του Ευρωπαϊκού Δικτύου Natura-2000 – ευτυχώς είναι απίθανο να υλοποιηθεί, οπότε απλά έχουμε μια ακόμη κατασπατάληση  δημόσιων πόρων.

 Γιατί η Τριχωνίδα διατηρεί ακόμη καλή ποιότητα νερών και φυσικό πλούτο παρά τις υψηλές πιέσεις που δέχεται από γειτονικούς οικισμούς, παραγωγικές μονάδες και καλλιέργειες; Ένας βασικός λόγος είναι ότι μέχρι τώρα παρέμεινε ακέραιη η παραλίμνια ζώνη. Τουλάχιστον 35 από τα 50 χιλιόμετρα της ακτογραμμής διατηρούν καλαμιώνα και παρόχθια βλάστηση ενώ τουλάχιστον άλλα 10 χιλιόμετρα είναι απότομες πλαγιές. Μέσα από αυτό το περιμετρικό φυσικό τείχος, τα νερά της λίμνης και όλες οι επιφανειακές απορροές υφίστανται φυσικό καθαρισμό, φιλτράρισμα, κατακράτηση ρυπαντών και οξυγόνωση.

Όλα όμως κρέμονται από μία κλωστή: Μπαζώματα, επιχωματώσεις και καταστροφικές διανοίξεις παραλίμνιων δρόμων εντείνονται, ο καλαμιώνας συρρικνώνεται και τοπικά χάνεται. Αν αυτό συνεχιστεί, θα χαθεί για πάντα το πιο σημαντικό απόθεμα καθαρού γλυκού νερού – περιζήτητο όσο ποτέ λόγω κλιματικής κρίσης.

Για να διατηρηθεί αυτό το πολύτιμο εθνικό απόθεμα πόσιμου νερού και βιοποικιλότητας, η παραλίμνια ζώνη της Τριχωνίδας πρέπει να μείνει άθικτη. Αν χρειάζονται έργα, αυτά είναι για την διαχείριση και αποκατάσταση των καλαμιώνων και άλλων οικοτόπων, όπως ήδη γίνεται σε άλλες λίμνες της Ελλάδας. Η υπό εκπόνηση Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (από το ΥΠΕΝ) θα καταλήξει σε Προεδρικό Διάταγμα που θα καθορίσει όρους και χρήσεις γης. Αυτονόητο είναι ότι κάθε έργο γύρω από τη λίμνη πρέπει να συμμορφωθεί με αυτές τις υποδείξεις.

 Ποιος δεν συμμορφώνεται; Η Αυτοδιοίκηση! Ξεκινώντας με την προηγούμενη Περιφερειακή Αρχή, και ενώ είχε ξεκινήσει η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη, προκηρύχθηκε «Μελέτη στρατηγικής χωροταξικής ανάπτυξης Τριχωνίδας». Κατόπιν, ο Δήμος Θέρμου και άλλοι τοπικοί παράγοντες επιχείρησαν παράνομη διάνοιξη παραλίμνιου δρόμου από Σιταράλωνα μέχρι Λουτρά. Σαν να μην έφταναν αυτά, ο σημερινός Περιφερειάρχης ανακοίνωσε άλλη, δική του, ανάπλαση της παραλίμνιας ζώνης. Τρεις απανωτές λαθροχειρίες, με το πρόσχημα της «ήπιας» ανάπλασης.

Η σύμβαση - μελέτη, ύψους 174.000€, με χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, υπογράφηκε στις 22 Νοεμβρίου και αφορά παραλίμνια διαδρομή 24 χιλιομέτρων, από Αμπάρια μέχρι Σιταράλωνα, όπου θα ενσωματώσει και τον παράνομο δρόμο!!!

 Ποια «ήπια» παραλίμνια διαδρομή 24 χιλιομέτρων θα γίνει όταν περιλαμβάνει έξι χιλιόμετρα παράνομου δρόμου και τουλάχιστον άλλα 16 με καλαμιώνες και παρόχθια βλάστηση; Το μόνο ήπιο έργο εκεί είναι η συντήρηση παλαιών μονοπατιών και η χάραξη κάθετων οδών πρόσβασης. Μήπως έχουμε αναβίωση σχεδίων «παρατριχώνιας οδού»; Σε κάθε περίπτωση, οφείλουμε να υπερασπιστούμε  την Τριχωνίδα απέναντι στα καταστροφικά σχέδια της Περιφέρειας.  

Ο παράνομα διανοιγμένος δρόμος από Σιταράλωνα προς Λουτρά, τον οποίο η Περιφέρεια θέλει να εντάξει στην "ήπια" παραλίμνια διαδρομή

Η θέση "Αμπάρια" κοντά σε Παναιτώλιο - Καινούριο, από όπου θα αρχίσει η "ανάπλαση". Πώς θα είναι αυτή η "ανάπλαση", όταν επί 16 χιλιόμετρα, ξεκινώντας από αυτό το σημείο, εκτείνεται ένας σχεδόν συνεχής καλαμιώνας, πολύτιμος για την οικολογική ισορροπία της λίμνης;

Με τι υλικά θα γίνει η «Πατρών – Πύργου»;

 

Τα "κλειστά και υπό αποκατάσταση" λατομεία Αράξου στα Μαύρα Βουνά το 2020. Ζώνη Α προστασίας στο Εθνικό Πάρκο Κοτυχίου - Στροφυλιάς - Κυπαρισσιακού. Οι "αναβαθμίδες" στα αριστερά είχαν τοποθετημένες θέσεις για εκρηκτικά για εξαγωγή νέου υλικού - δήθεν ως "αποκατάσταση" 

Είναι δυνατόν ένα σοβαρό έργο να στηρίζεται σε παράνομα υλικά  από κλειστό λατομείο σε προστατευόμενη περιοχή;

 Όσοι δεν νοιάζονται για την γελοιοποίηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και την καταστροφή της φύσης ας προβληματιστούν, τουλάχιστον, από το πόσο επισφαλές γίνεται το έργο της Ολυμπίας Οδού.

 Τα ξαναλέμε όσο γίνεται πιο απλά:

-       Τα λεγόμενα λατομεία Αράξου στα «Μαύρα Βουνά», προστατευόμενη Ζώνη Α του Εθνικού Πάρκου Κοτυχίου-Στροφυλιάς-Κυπαρισσιακού, έχουν κλείσει από το 2011.

-       Βρέθηκε, ωστόσο, «παραθυράκι»: Οι εργασίες «αποκατάστασης και διαμόρφωσης» του χώρου, κατά την διάρκεια των οποίων το υλικό που θα εξορυχτεί (π.χ. κατά το άνοιγμα λάκκων για φυτεύσεις ή κατά την επαναφορά πρανών σε φυσική μορφή) μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε έργα.

-       Το «παραθυράκι» έγινε … «μπαλκονόπορτα»  και με αυτό το υλικό η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας σχεδιάζει να τροφοδοτήσει τα μεγάλα έργα όπως την «Πατρών – Πύργου».

 Μια ανατολίτικη κουτοπονηριά, λοιπόν, είναι η επίσημη πολιτική για τα μεγάλα έργα. Το επιχείρημα της Περιφέρειας ότι χρειαζόμαστε υλικά και δεν βρίσκουμε λατομικές ζώνες στην Αχαΐα είναι, εκτός από επίσημη παραδοχή της λαθροχειρίας, αστήρικτο και δείχνει έλλειψη πολιτικής βούλησης. Ακόμη και εάν ίσχυε, η Νομοθεσία (για εθνικής σημασίας έργα και ο 4512/2018) προβλέπει άλλες λύσεις και όχι την κοροϊδία των δήθεν έργων «αποκατάστασης».

 Ενώ περιμέναμε να τελειώσει αυτή η κατάσταση το 2020, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας κρατά ανοικτά τα λατομεία έως το 2023 και, μάλιστα, εξετάζει την νομιμοποίησή τους! Αντί, δηλαδή, να βρει νέα λατομική ζώνη, δίνει την χαριστική βολή, υποχωρώντας στις πιέσεις εργολάβων και εταιριών για λατομεία σε βολική δημόσια γη.

 Η κατεδάφιση των Μαύρων Βουνών είναι πλέον ορατή από παντού και, με δεδομένη την καταδίκη της χώρας για ανεπαρκή προστασία των περιοχών Natura-2000 και τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις ενόψει της νέας Προγραμματικής Περιόδου, το έγκλημα δεν μπορεί να καλύπτεται συνεχώς.

 Τελευταία ευκαιρία είναι η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας να ορίσει νέα λατομική ζώνη στην Αχαΐα και να σώσει την κατάσταση. Αλλιώς θα ευθύνεται για όσα ακολουθήσουν.

"Αποκατεστημένη" πλαγιά στα δήθεν κλειστά λατομεία και μπροστά νέο υλικό που προήλθε κατά τις διαδικασίες αποκατάστασης...

Το "υπό αποκατάσταση" λατομείο Αράξου στα Μαύρα Βουνά. Οι δύο βαθμίδες που φαίνονται ήταν έτοιμες για ανατίναξη και παραγωγή νέου υλικού ως δήθεν "εργασία αποκατάστασης"

Εθνικό Πάρκο ή Ιχθυοτροφείο;

 

 

Η υποβάθμιση ενός από τα ωραιότερα  Εθνικά Πάρκα της Ευρώπης θα συνεχίσει αφού η Περιφέρεια αρνείται να ασκήσει περιβαλλοντικό έλεγχο στους μισθωτές της λιμνοθάλασσας.

 Ιστορικό παράδειγμα άγνοιας και ισοπέδωσης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας αποτελεί η απάντηση του Αντιπεριφερειάρχη κ. Βασιλόπουλου στην επερώτησή μας για τους όρους μίσθωσης της λιμνοθάλασσας Πρόκοπος  - το συγκλονιστικό εκείνο τοπίο με τον υγρότοπο RAMSAR μέσα στο δάσος με τις κουκουναριές, στην καρδιά του Εθνικού Πάρκου Κοτυχίου Στροφυλιάς.

 Ρωτήσαμε κάτι απλό: Γιατί δεν έλαβε υπόψη του τις υποδείξεις των αρμοδίων υπηρεσιών δηλαδή:

-  Του Τμήματος Περιβαλλοντικού και Χωρικού Σχεδιασμού της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτ. Ελλάδας, Ιονίου,

-       Tης Δ/νση Περ/ντος και Χωρικού Σχεδιασμού της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας

 … που υπέδειξαν ότι  προτού υπογράψει ο νέος μισθωτής της λιμνοθάλασσας σύμβαση με την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, θα έπρεπε να προηγηθεί Περιβαλλοντική Αδειοδότηση. Ανάλογο ήταν το αίτημα του καθ’ ύλη αρμόδιου Φορέα Διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου-Στροφυλιάς- Κυπαρισσιακού: Να λειτουργήσει η αλιευτική δραστηριότητα, αλλά με περιβαλλοντικούς όρους που ταιριάζουν σε μια περιοχή με ειδικό καθεστώς διαχείρισης – τι πιο λογικό;

 Ωστόσο, ο κ. Βασιλόπουλος αναγνώρισε ως «αρμόδια υπηρεσία» μόνο το Τμήμα Αλιείας Αχαΐας, υποστηρίζοντας ότι δεν απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση στον πυρήνα Εθνικού Πάρκου. Κατά την Περιφέρεια, οι υπάλληλοι του Τμήματος Αλιείας είναι αρμόδιοι να ελέγχουν όχι μόνο τα της αλιείας αλλά και εάν ο μισθωτής επηρεάζει τα σπάνια είδη πουλιών, τα ευαίσθητα οικοσυστήματα, τα απειλούμενα είδη πανίδας, τον οικοτουρισμό, την τουριστική προβολή, τους επισκέπτες και τόσα άλλα με τα οποία η άσκηση αλιείας σε μια τόσο ιδιαίτερη περιοχή συνδέεται.

 Πώς θα αναδείξει η Περιφέρεια τα πολλαπλά οφέλη ενός από τα πιο «φωτογενή» Εθνικά Πάρκα της Ευρώπης, όταν με τις πράξεις της εκεί βλέπει μόνο δίχτυα και ψαροκασέλες;

ΠΑΡΑΚΑΤΩ, ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΠΕΡΩΤΗΣΗΣ:

Κύριε Αντιπεριφερειάρχη, στις 8 Ιουνίου 2021 υπογράψατε από μέρους της Περιφέρειας Δ. Ελλάδας το συμβόλαιο μίσθωσης για την αλιευτική εκμετάλλευση του Δημόσιου ιχθυοτροφείου “ΠΡΟΚΟΠΟΣ” περιοχής Καλόγριας με τον Αλιευτικό Αγροτικό Συνεταιρισμό Αράξου “Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ”. Όπως αναφέρετε, «η μίσθωση έγινε … με γνώμονα τη διασφάλιση της οικολογικής του ισορροπίας και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας δεδομένου ότι το μισθίο βρίσκεται σε περιοχή μεγάλης περιβαλλοντικής αξίας και υπόκειται σε όρους διεθνούς προστασίας καθώς περιλαμβάνεται στον εθνικό κατάλογο των περιοχών του κοινοτικού δικτύου Natura 2000».

 Θα έπρεπε να γνωρίζετε  ότι η περιοχή δεν είναι μόνο  μία από τις 443 περιοχές του Δικτύου Natura 2000 αλλά ένα από τα 17 ΕΘΝΙΚΑ ΠΑΡΚΑ της Ελλάδας και μάλιστα ίσως το κορυφαίο σε φυσικό κάλος και δυνατότητες ανάπτυξης ποικίλων αειφόρων δραστηριοτήτων, εντούτοις είναι θετικό ότι αναγνωρίζετε την προτεραιότητα προστασίας της βιοποικιλότητας. Ακριβώς γι αυτό τον λόγο, και με βάση:

 -       Το από 4/1/2021 Έγγραφο του Φορέα Διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου-Στροφυλιάς- Κυπαρισσιακού Α.Δ. ΨΝΛΕ46Μ9ΤΕ-ΨΣ6.

-       To υπ. αρ 227625/28-1-2021 έγγραφο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου, Δ/νση Περ/ντος και Χωρικού Σχεδιασμού Δυτ. Ελλάδας, Τμ. Περιβαλλοντικού και Χωρικού Σχεδιασμού

-       Το υπ. αρ ΠΔΕ/ΔΑΟΚΠΕΑ/28657/1266 – 03/022021 έγγραφο του Τμ. Αλιείας, Δ/νση Αγρ Οικονομίας & Κτηνιατρικής, Π.Ε. Αχαΐας.

-       To υπ. αρ 20100/17-2-2021 έγγραφο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου, Δ/νση Περ/ντος και Χωρικού Σχεδιασμού Δυτ. Ελλάδας, Τμ. Περιβαλλοντικού και Χωρικού Σχεδιασμού

-       Το υπ. αρ. ΠΔΕ/ΔΠΧΣ/78111/1563 – 31/3/2021 έγγραφο Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, Γεν. Δ/νση Αναπτυξιακού Προγραμματισμού, Περ/ντος και Υποδομών, Δ/νση Περ/ντος και Χωρικού Σχεδιασμού.

 … οι αρμόδιες Υπηρεσίες τόσο της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας όσο και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης έχουν κάνει σαφές ότι η αλιευτική εκμετάλλευση της λιμνοθάλασσας Πρόκοπος, στην καρδιά του Εθνικού Πάρκου, υπόκειται σε Περιβαλλοντική Αδειοδότηση. Συνεπώς, προτού υπογράψει ο νέος μισθωτής της λιμνοθάλασσας σύμβαση με την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδα,- θα πρέπει να προηγηθεί Περιβαλλοντική Αδειοδότηση όπως περιγράφουν οι υπηρεσίες. 

Το ζήτημα είναι ουσιαστικό, διότι ο μισθωτής οφείλει να συμμορφώνεται απευθείας με τις υποδείξεις  των υπηρεσιών περιβάλλοντος και όχι μόνο με το Τμήμα Αλιείας. Άλλωστε, η έκδοση Περιβαλλοντικών Όρων, όχι μόνο δεν επηρεάζει την αλιευτική παραγωγή, αλλά βοηθά την παραγωγικότητα του οικοσυστήματος και προσθέτει αξία στα προϊόντα του.

 Γι αυτό σας ρωτάμε:

Ολοκλήρωσε η Περιφέρεια την διαδικασία εκμίσθωσης τηρώντας την περιβαλλοντική νομοθεσία όπως διατυπώθηκε από τις αρμόδιες υπηρεσίες και εκδόθηκαν Περιβαλλοντικοί Όροι πριν τη μίσθωση;

-     Αν ναι, θα θέλαμε να τους δούμε, αν όχι, πώς σκοπεύετε να ελέγξετε τον μισθωτή, ο οποίος (από την προηγούμενη μίσθωση) έχει αποδειχτεί καταφανώς ανεπαρκής στην προστασία της βιοποικιλότητας;

Η απάντηση Βασιλόπουλου https://www.youtube.com/watch?v=iAxtD0MBsJA

Σχόλια για την Στρατηγική μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Περιφερειακού Προγράμματος Ανάπτυξης Δυτικής Ελλάδας

 

Ένα μόνο από τα μυριάδες παραδείγματα: Η αποξηραμένη Αγουλινίτσα και η ακτή Νότια των εκβολών Αλφειού. Χώρος άπειρων δράσεων για περιβαλλοντική αναβάθμιση και αληθινή "πράσινη" ανάπτυξη. Φυσικά, δεν αναφέρεται τίποτα στο αναπτυξιακό της Περιφέρειας. Φωτ. Παύλος Θεοδωράτος

Σήμερα στείλαμε στην Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας τα παρακάτω σχόλια για την ΣΜΠΕ του Περιφερειακού προγράμματος Ανάπτυξης της Δυτικής Ελλάδας. Δεν είναι αναλυτικά και λεπτομερή, όμως τι να σχολιάσεις σε ένα κείμενο που είναι 95% επικόλληση κειμένων από αλλού και τα υπόλοιπα ένα ατεκμηρίωτο "λιβάνισμα" της πολιτικής:

Η Στρατηγική μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ)[i] για το Περιφερειακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Δυτικής Ελλάδας (ΠΠΑ)[ii] αποτελεί αδέξια απόπειρα νομιμοποίησης ενός καταφανώς καταστροφικού για το περιβάλλον σχεδίου – όπως προκύπτει από την κατεύθυνση των πόρων.

Η ΣΜΠΕ όφειλε να επισημάνει τις στρεβλότητες του ΠΠΑ, όχι να τις καλύψει.

Όταν το ΠΠΑ θεωρεί το «Περιβάλλον» είτε πόρο προς εκμετάλλευση ή εξωτερικό κίνδυνο (π.χ. πλημμύρες), αναπόφευκτα θεωρεί «περιβαλλοντική δράση» τα μεγάλα τεχνικά έργα εκμετάλλευσης φυσικών πόρων και καθυπόταξης της φύσης. Δεν υπάρχει καμία αναφορά στις οικοσυστημικές υπηρεσίες που στηρίζουν την ζωή και τον πρωτογενή τομέα. Έτσι, το 80% των πόρων της δράσης υπό τον παραπλανητικό τίτλο «Πράσινη Ανάπτυξη» αφορά φράγματα, αρδευτικά δίκτυα, αντιπλημμυρικά και, γενικώς, έργα με αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Αν δεν επισημάνει η ΣΜΠΕ αυτή την ανεπάρκεια, ποιος θα το κάνει;

Από την στιγμή που η ΣΜΠΕ δεν υπερασπίζεται το περιβάλλον, γίνεται ένα άχρηστο κείμενο. Ενδεικτικά, στην εξέταση της Μηδενικής λύσης, η ΣΜΠΕ υιοθετεί την απαράδεκτη άποψη ότι «οικονομική ανάπτυξη και η αειφορική διαχείριση του περιβάλλοντος είναι αλληλένδετες» και, άρα, χρειαζόμαστε ανάπτυξη ώστε να έχουμε πόρους για να προστατέψουμε το περιβάλλον! Δηλαδή δεν θεωρεί, έστω, την ανάπτυξη ως μονόδρομο μέσα από τον οποίο οφείλουμε να κάνουμε το καλύτερο για να περιορίσουμε τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, αλλά επιμένει ότι κάνει καλό!

Η ΣΜΠΕ αντιγράφει αποσπάσματα από βασικά κείμενα στρατηγικής για το περιβάλλον χωρίς να τεκμηριώνει πώς και εάν επιτυγχάνονται οι σχετικοί στόχοι. Έτσι, υπερθεματίζοντας για την «ανάπτυξη που θα φέρει πόρους για το περιβάλλον» εκτιμά ότι το ΠΠΑ θα συνεισφέρει:

«• στην προστασία και διατήρηση των περιοχών με υψηλή οικολογική αξία

• στην προστασία της βιοποικιλότητας και στην ανάσχεση της απώλειάς της,

• στην προστασία του τοπίου και των ιδιαίτερων τοξικολογικών χαρακτηριστικών,

• στην προστασία του εδάφους και των εδαφικών πόρων,

• στην προστασία των επιφανειακών και υπόγειων υδατικών πόρων,

• στην μείωση των εκπομπών που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και κατ’ επέκταση

στην κλιματική αλλαγή,

• στην αειφόρο διαχείριση των πόρων,

• στην αειφόρο διαχείριση των στερεών απορριμμάτων και υγρών αποβλήτων και

• στην ορθολογική χρήση και εξοικονόμηση ενέργειας.»

 

Πώς εκτιμά κάτι τέτοιο όταν στον προϋπολογισμό βλέπουμε ότι τα οδικά έργα – τα κατεξοχήν ενεργοβόρα και καταστροφικά για το περιβάλλον έργα- αποτελούν σχεδόν το 45% του Προγράμματος με το 15% να αφορούν νέους δρόμους;

Πώς η ΣΜΠΕ βλέπει προστασία περιοχών και βιοποικιλότητας όταν στην Πράσινη Ανάπτυξη (26% του ΠΠΑ) σχεδόν το σύνολο των δράσεων αφορούν σκληρά έργα όπως φράγματα, αρδευτικά δίκτυα, αντιπλημμυρικά, ενώ η αληθινή προστασία οικοσυστημάτων (που, επιπλέον των άλλων, θωρακίζει και ενόψει κλιματικής κρίσης) είναι μόλις το 0,2%; Πώς δικαιολογεί η ΣΜΠΕ ότι από το ΠΠΕ απουσιάζουν αναγνωρισμένες δράσεις περιβαλλοντικής αναβάθμισης με σημαντική ωριμότητα, όπως η ανασύσταση της λίμνης Μουριάς;

Πώς βλέπει η ΣΜΠΕ ότι θα υπάρξει ορθολογική χρήση πόρων και εξοικονόμηση ενέργειας όταν η Έξυπνη Ανάπτυξη, όπου θα μπορούσαν να προβλεφθούν αξιόλογες δράσεις, αποτελεί μόλις το 1,5% των πόρων;

Επίσης η ΣΜΠΕ δεν συνεκτιμά τις επιπτώσεις που θα έχει το ΠΠΑ στις προστατευόμενες περιοχές και το τοπίο σε συνδυασμό με την τεράστια επέκταση έργων ΑΠΕ σε φυσικές περιοχές και ιδίως μέσα σε προστατευόμενες περιοχές.

Έτσι, ο συνοπτικός Πίνακας 7-7 δίνει μια αναληθή εικόνα των επηρεαζόμενων περιβαλλοντικών παραμέτρων  αφού δίνει Θετικό Πρόσημο (βελτίωση) σε έργα της Πράσινης Ανάπτυξης με σαφώς αρνητικό πρόσημο. Ακόμη και στο «Ποσοστό χερσαίας έκτασης με ανεπαίσθητο αντίκτυπο ανθρωπογενών δραστηριοτήτων» (απαράδεκτη διατύπωση έτσι κι αλλιώς) εντοπίζει «θετικές επιδράσεις» ενώ το 80% των πόρων αυτής της δράσης αφορά άγριες επεμβάσεις σε φυσικές περιοχές (κοίτες ποταμών, παρόχθια δάση, ζώνες πλημμυρών, αγροτικά οικοσυστήματα, πηγές κ.λπ.). Αν γινόταν μια αντικειμενική εκτίμηση, οι αρνητικές δράσεις (κόκκινα βέλη…) θα ήσαν σαφώς περισσότερα.

Δεν είναι ΣΜΠΕ αυτό το πρόχειρο κατασκεύασμα του οποίου το 95% αποτελεί απλή επικόλληση κειμένων.

---

[i] www.pde.gov.gr/gr/enimerosi/diabouleuseis/item/download/38303.html

[ii] http://www.opengov.gr/pde/wp-content/downloads/2021/04/ppa_dytikhs_ell__04_2021.pdf

 

ΔΗΛΩΣΗ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΑΤΥΧΗΜΑ ΣΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΡΤ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ

Το ατύχημα στους αγώνες καρτ στο κέντρο της Πάτρας ας λειτουργήσει σαν μάθημα σε εκείνους που στηρίζουν οικονομικά και σπεύδουν να επωφεληθούν από την προβολή  του μηχανοκίνητου αθλητισμού: Οι αγώνες ταχύτητας, προκειμένου να πραγματοποιηθούν με ασφάλεια, απαιτούν αυστηρά και δαπανηρά μέτρα ασφαλείας. Δεν γίνεται σε δρόμους με όριο 40 χιλιόμετρα/ώρα να ανταγωνίζονται στην ταχύτητα  οχήματα με προδιαγραφές για ειδικές πίστες. 

Η Περιφερειακή αρχή και όσοι έδωσαν πόρους πρέπει να διευκρινίσουν τι από τα δύο συνέβη: τα χρήματα που δώσαμε δεν επαρκούσαν για αληθινά μέτρα ασφαλείας ή δεν δαπανήθηκαν για ασφάλεια;

 Να σημειώσουμε ότι, ως οικολογικός χώρος, διαφωνούσαμε εξ αρχής με αυτούς τους αγώνες εκτός πίστας (όπως το πρόσφατο Ράλι Ακρόπολις στο κέντρο της Αθήνας) διότι αποτελούν εντελώς αρνητικό παράδειγμα, ειδικά, για τα παιδιά, προβάλλοντας την ταχύτητα και την κυριαρχία της μηχανοκίνησης εκεί όπου πρέπει να προωθήσουμε την βιώσιμη κινητικότητα - δεν είναι δυνατόν να έχουμε "γκάζια" στον ίδιο ρόμο όπου σε λίγες μέρες θα διαδηλώνουν οι μαθητές για το κλίμα. 

Τέλος, αποδοκιμάζουμε τις δηλώσεις αγωνιζομένων περί "κακιάς στιγμής" και "η σύγκρουση έγινε επειδή πήγαινε μπροστά ένας αργός οδηγός". 

Ας ελπίσουμε να καταλάβουν όλοι πλέον ότι δεν πρέπει να ξαναδούμε στο κέντρο της Πάτρας τέτοια πράγματα.

Η τοποθέτησή μας στο Περιφερειακό Συμβούλιο για την πολιτική μετά την πυρκαγιά

 

 Α. Η γενική κατεύθυνση της «μετα-πυρικής» πολιτικής

Παρότι ως χώρος της πολιτικής οικολογίας, ως παράταξη αλλά και προσωπικά έχουμε ασχοληθεί εκτενώς με τις πυρκαγιές τόσο του 2007 όσο και τις φετινές σε Αιγιάλεια και Ηλεία, δεν χρησιμοποιήσαμε το θέμα ούτε για προβολή ούτε για αντιπολιτευτικούς λόγους. Γνωρίζουμε ότι η κρίσιμη περίοδος –της υπεύθυνης παρέμβασης- μόλις τώρα αρχίζει. Άλλωστε, οι καταστροφικές πυρκαγιές είναι αποτέλεσμα δεκαετιών στρεβλών επιλογών ανάπτυξης και θα ήταν άδικο να απομονώσουμε σημερινές «ευθύνες» για κάτι που, φυσικά, δεν αποτελεί Ελληνική ιδιαιτερότητα αφού όλες οι μεσογειακές χώρες αλλά και οι περιοχές με μεσογειακό κλίμα (Αυστραλία, Καλιφόρνια, Νότια Αφρική) αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα.

Δεν είναι, λοιπόν, ώρα για αντιπαραθέσεις. Οφείλουμε να πάρουμε ορθές αποφάσεις, ενώ έχουμε και την ευκαιρία να βελτιώσουμε τα πράγματα σε σχέση με την κατάσταση που επικρατούσε πριν την πυρκαγιά και να κατευθύνουμε τους πόρους της ανασυγκρότησης στην σωστή κατεύθυνση.

Οφείλουμε να καταλάβουμε τι αληθινά φταίει για τις καταστροφικές πυρκαγιές. Διότι όσοι πιστεύουν ότι πρόκειται για ένα «ατύχημα» σε έναν κατά τα άλλα τέλειο κόσμο ζουν σε πλάνη. Όση αστυνόμευση και όσα κατασταλτικά μέσα και εάν διαθέτουμε δεν πρόκειται να αποτρέψουμε μελλοντικές καταστροφικές πυρκαγιές εάν δεν εστιάσουμε στο τι λέει ο επιστημονικός κόσμος. Όταν λέμε «επιστημονικός κόσμος» δεν μιλάμε γενικά: Αναφερόμαστε σε δύο βασικές επιστήμες ΔΑΣΟΛΟΓΙΑ και ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ, δηλαδή τον κλάδο της ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ που ασχολείται με τα οικοσυστήματα. Εδώ εντοπίζεται και ένα από τα δύο που από την πρώτη στιγμή ζητήσαμε από τον Περιφερειάρχη: Να ζητηθεί η συμβολή από αυτούς τους κλάδους και να μην κυριαρχήσουν πάλι οι μηχανικοί στα «think tanks».

Ο λόγος, λοιπόν, για τον οποίο οι άλλοτε «αθώες» μεσογειακές πυρκαγιές (οι οποίες όχι μόνο δεν απειλούσαν, αλλά και ήταν μέσο ανανέωσης της φύσης και συχνά χρησιμοποιούταν από τον άνθρωπο, π.χ. για ανανέωση βοσκότοπων)  σήμερα εξελίσσονται σε καταστροφικά πύρινα μέτωπα είναι η δραματική και απότομη αλλαγή χρήσεων γης τις τελευταίες δεκαετίες. Και ιδίως ο (κυριολεκτικά) θανατηφόρος συνδυασμός της εγκατάλειψης των παραδοσιακών χρήσεων από την μια (κυρίως καλλιέργειας και βόσκησης) ταυτόχρονα με την οικιστική ανάπτυξη από την άλλη (οικισμοί και εκτός σχεδίου δόμηση).

Από την στιγμή που η ύπαιθρος εγκαταλείφτηκε, το παραδοσιακό μεσογειακό πολιτιστικό τοπίο, εκείνο το γραφικό, ποικίλο αγροτο-κτηνοτροφικό μωσαϊκό, αφέθηκε να μετατραπεί σε ένα ενιαίο «χαλί» από εύφλεκτη βλάστηση. Τα κενά που άλλοτε αντιστοιχούσαν σε χωράφια, αμπέλια και βοσκοτόπια, και που λειτουργούσαν ως φυσικές αντιπυρικές ζώνες, καλύφθηκαν με θάμνους και πεύκα ή φυτεύτηκαν με ελιές (οι οποίες είναι λιγότερο απαιτητικές στην καλλιέργειά τους). 

Σαν να μην έφτανε αυτό, η γη γύρω από τους οικισμούς απέκτησε μεγάλη αξία ως οικόπεδα, με μοναδικό σκοπό την κατοικία (παραθεριστική ή μόνιμη). Τώρα, πλέον, γύρω από τις κατοικίες η γη όχι μόνο δεν καλλιεργείται αλλά τα δέντρα, συχνά πεύκα και ευκάλυπτοι, αφήνονται να μεγαλώσουν ή φυτεύονται. Έτσι, σήμερα έχουμε το πρωτόγνωρο φαινόμενο κατοικιών και οικισμών περιτριγυρισμένα από εύφλεκτη βλάστηση.

Η επέκταση των οικισμών στη φύση και η ολέθρια εκτός σχεδίου δόμηση εκθέτουν ολοένα περισσότερους ανθρώπους και περιουσίες στον κίνδυνο ολοκαυτώματος (αυξάνουν την λεγόμενη "ζώνη μίξης δασών - οικισμών" - wildland-urban interface, η οποία αρχίζουν επιτέλους να αντιλαμβάνονται ότι αποτελεί «το πρόβλημα» στην Καλιφόρνια και στην Αυστραλία). Έτσι οι απλές μεσογειακές φωτιές που είτε έσβηναν εύκολα ή, σε κάθε περίπτωση, δεν απειλούσαν ζωές και περιουσίες, σήμερα γίνονται επικίνδυνα ολοκαυτώματα.

Τι σημαίνουν αυτά για τις δικές μας πολιτικές αποφάσεις;

Πρώτον, το ολοκαύτωμα αποφεύγεται μόνο στερώντας του καύσιμη ύλη. Για αυτό πρέπει να επαναφέρουμε το παραδοσιακό πολυσχιδές πολιτιστικό τοπίο της Μεσογείου, το οποίο, με τα διάκενα και την τακτική απομάκρυνση της εύφλεκτης βιομάζας, είναι προσαρμοσμένο στις πυρκαγιές και (για αυτό) δεν κινδυνεύει από ολοκαύτωμα. Για αυτό ενθαρρύνουμε τις παραδοσιακές χρήσεις γης: Εκτατική γεωργία και κτηνοτροφία, μικρούς κλήρους, ποικίλες καλλιέργειες (π.χ. παραδοσιακούς αμπελώνες και διάφορες μονοετείς καλλιέργειες - όχι μόνο εύφλεκτους ελαιώνες).

Δεύτερον, οι καταστροφές σε ανθρώπινες ζωές και περιουσίες αποφεύγονται μόνο αν μειώσουμε την λεγόμενη "ζώνη μίξης δασών - οικισμών", δηλαδή περιορίσουμε την άναρχη δόμηση, την εκτός σχεδίου δόμηση, την οικοπεδοποίηση.

Άρα η βασική αρχή που πρέπει να διέπει την πολιτική μας για την αποκατάσταση των καμένων περιοχών είναι η ανασυγκρότηση, αναζωογόνηση της υπαίθρου. Κάθε οικογένεια στο χωριό ζωντανεύει την γη και στερεί πιθανότητες από ολοκαύτωμα. Κάθε αμπέλι αποτελεί την τέλεια αντιπυρική ζώνη. Άρα δεν πρέπει να δεσμευτούν πόροι μόνο για αποκατάσταση υποδομών και περιουσιών αλλά για αγροτική ανασυγκρότηση. ΠΡΟΣΟΧΗ: Η αναζωογόνηση της υπαίθρου δεν σημαίνει οικιστική ανάπτυξη και δρόμους. Τα χωράφια πρέπει να είναι χωράφια, όχι οικόπεδα. Αλλιώς θα έχουμε τα αντίθετα αποτελέσματα.

 

Β. Σημεία που πρέπει να προσέξουμε στον «μετα-πυρικό» προγραμματισμό

Θα εστιάσουμε σε κάποιες κρίσιμες παραμέτρους της αποκατάστασης των καμένων περιοχών, ιδίως στο πώς πρέπει να αξιοποιηθούν οι πόροι, τόσο οι τακτικοί, όσο και οι έκτακτοι, δημόσιοι και ιδιωτικοί. Η αποζημίωση και αποκατάσταση περιουσιών και υποδομών είναι εκ των ων ουκ άνευ προφανής προτεραιότητα. Δεν ισχύει όμως το ίδιο με την λεγόμενη «οικολογική καταστροφή», για την οποία ακούστηκαν πολλές ανακρίβειες και σκόπιμα διαστρεβλωμένες θεωρίες από καιροσκόπους που προσδοκούν επεμβάσεις στις καμένες περιοχές. 

Οφείλουμε συνεπώς, να θυμίσουμε τα εξής:

Οι μηχανισμοί αναγέννησης βρίσκονται εξ αρχής μέσα στο καμένο οικοσύστημα. Όσο απογοητευτική και αν είναι η εικόνα μιας καμένης περιοχής, σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για «νεκρή ζώνη». Η δυναμική διαδικασία της φυσικής αναγέννησης αρχίζει την επόμενη μέρα. Δισεκατομμύρια σπόροι πεύκων, λαδανιάς και άλλων φυτών αντέχουν τις υψηλές θερμοκρασίες, επιβιώνουν από την πυρκαγιά πάνω στα καμένα φυτά και αρχίζουν να σκορπίζονται. Χιλιάδες καμένα φυτά παραμένουν ζωντανά στο υπόγειο τμήμα τους και σύντομα βγάζουν πρεμνοβλαστήματα. Αρκετοί φαινομενικά νεκροί κορμοί θα γεμίσουν βλαστούς την ερχόμενη άνοιξη. Χιλιάδες έντομα και μικρά σπονδυλωτά επιβιώνουν κάτω από το έδαφος και αμέσως αρχίζουν να θα φέρνουν φρέσκο χώμα στην επιφάνεια. Σε αυτά προστίθενται οι πολλοί άκαυτοι θύλακες, αφού καμία πυρκαγιά δεν προκαλεί ολοκληρωτική καταστροφή: Πάντα απομένουν μεμονωμένα δέντρα, τμήματα δάσους ή άλλη βλάστηση που ξεφεύγουν από τις φλόγες και αποτελούν «κιβωτούς του Νώε» για την χλωρίδα και πανίδα η οποία θα εποικίσει ξανά την καμένη περιοχή. Όσο πιο υγιές και θαλερό ήταν το δάσος που κάηκε, τόσο ευκολότερα θα ανακάμψει από μόνο του. Ο χρόνος που απαιτείται εξαρτάται από πολλές παραμέτρους. Γενικά, όμως, μπορούμε να πούμε ότι μια περίοδος 15-20 ετών είναι αρκετή για να θεωρήσουμε ένα καμένο δάσος «ασφαλές», ενώ συχνά, αν όλα πάνε καλά, μπορούμε να «χαλαρώσουμε» την αυστηρή εποπτεία μετά από περίοδο 3-5 χρόνων. 

Ας έχουμε, επίσης, υπόψη τις παρακάτω πικρές διαπιστώσεις από την παρακολούθηση πολλών πυρκαγιών από το 2007 και μετά. :

Α. Σοβαρές καταστροφές γίνονται και μετά την πυρκαγιά. Καταστροφή άκαυτων θυλάκων και «μικρο-ενδιαιτημάτων», καταστροφή φυσικής αναγέννησης από ποδοπάτημα ή σκάψιμο (για αντιπλημμυρικά, φυτεύσεις κ.λπ.), απομάκρυνση καμένων δέντρων προτού ρίξουν σπόρους, επιτάχυνση της διάβρωσης λόγω καταστροφής του εδάφους, παρεμπόδιση εποικισμού από γειτονικές άκαυτες περιοχές, θανάτωση ζώων που κατέφυγαν σε γειτονικές περιοχές, καταστροφή πηγών νερού, διάνοιξη νέων δρόμων, αλλαγές χρήσης γης, εισβολή ξενικών ειδών είναι μερικές μόνο από τις καταστροφές που λαμβάνουν χώρα στο καμένο δάσος από την δράση συνεργείων ή μεμονωμένων ατόμων. Αυτό συχνά είναι αστοχία λόγω υπερβάλλοντα ζήλου να φανεί έργο, σε συνδυασμό με την άγνοια ότι το δάπεδο του καμένου δάσους είναι ολοζώντανο πεδίο οικολογικής διαδοχής. Συχνά, όμως, πρόκειται για δράση καιροσκόπων που βρίσκουν ευκαιρία για λαθροχειρίες (καταπατήσεις, διανοίξεις δρόμων, κοπή πολύτιμης ξυλείας, όπως δρυς) ή για να καρπωθούν κονδύλια χωρίς έλεγχο.

Αρκετές καταστροφικές επεμβάσεις λαμβάνουν χώρα κατά τις αμέσως επόμενες ημέρες μετά την πυρκαγιά. Ωστόσο, η πραγματικά κρίσιμη περίοδος αρχίζει όταν τα φώτα της δημοσιότητας έχουν τραβηχτεί και τα συνεργεία πιάνουν δουλειά: Λάθος αναδασώσεις, κοπή ζωντανών δέντρων, διάνοιξη δρόμων, καταστροφή κι άλλων άκαυτων θυλάκων, τσαλαπάτημα ή όργωμα της γης που έχει ζωντανέψει και πολυάριθμες άλλες επεμβάσεις που είτε καταστρέφουν ή κατασπαταλούν πολύτιμους πόρους χωρίς λόγο. 

Β. Άλλο πράγμα η αποκατάσταση ή ενίσχυση φυσικών διεργασιών και παραδοσιακών χρήσεων γης και άλλο η αλλαγή χρήσης γης. Η αποκατάσταση μιας καμένης περιοχής αποτελεί όντως ευκαιρία να διορθωθούν λάθη του παρελθόντος που οδήγησαν στο ολοκαύτωμα. Αυτό δεν σημαίνει εισαγωγή νέων χρήσεων γης και νέων «ειδών χλωρίδας» αλλά αναβίωση και ενίσχυση παραδοσιακών δραστηριοτήτων και (υφιστάμενων) οικολογικών διαδικασιών. Για παράδειγμα, η ενίσχυση της παραδοσιακής γεωργίας (π.χ. κίνητρα για να καλλιεργηθούν ξανά εγκαταλελειμμένα χωράφια) και η επιλεκτική στήριξη της βελανιδιάς στον φυσικό ανταγωνισμό της με το πεύκο (π.χ. ειδικό κλάδεμα των πρεμνοβλαστημάτων ώστε να ψηλώσουν γρήγορα, παράλληλα με αραίωση στα πευκάκια) δεν αλλάζουν τον χαρακτήρα της περιοχής - απλά αποκαθιστούν ένα παραδοσιακό αγροτικό τοπίο, ανθεκτικό στην πυρκαγιά. Αυτό δεν έχει σχέση με την εισαγωγή νέων δραστηριοτήτων (π.χ. τουριστικές υποδομές, κατοικίες, νέοι δρόμοι) και νέων ειδών φυτών που «δεν καίγονται». Φυσικά, δεν είναι πάντα εύκολο να διαχωρίσουμε τι είναι «φυσικό» και τι όχι, ενώ δεν γίνεται να αποκλειστεί εντελώς η φύτευση ειδικών φυτών δίπλα από ανθρώπινες εγκαταστάσεις. Πρέπει, όμως, να είμαστε πολύ επιφυλακτικοί στις πάμπολλες δήθεν «έξυπνες» καινοτομίες που προτείνονται σωρηδόν. 

Γ. Υπάρχει πληθώρα δράσεων που μπορούν να γίνουν, όχι μόνο οι στερεότυπες «αναδασώσεις» και «αντιπλημμυρικά. Ανόρθωση, κλάδεμα, αραίωση, ειδικές φυτεύσεις, περίφραξη, πότισμα, φύλαξη φυσικής αναγέννησης, εποπτεία (π.χ. για βόσκηση, επεμβάσεις κ.λπ.), προστασία άκαυτων θυλάκων και «μικρο-ενδιαιτημάτων», τεχνητές θέσεις φωλιάσματος δασικών ειδών, παρακολούθηση του εποικισμού της καμένης περιοχής (π.χ. δημιουργία και συντήρηση πράσινων διαδρόμων μέσα από κατοικημένες ή καλλιεργημένες περιοχές), τράπεζες σπόρων ντόπιων ειδών είναι μερικές μόνο από τις δράσεις που προσφέρονται για την «οικολογική» αποκατάσταση. Σε αυτές, ως διαχειριστικό μέσο μπορούμε να προσθέσουμε δράσεις για ενίσχυση ελεύθερης κτηνοτροφίας (ποτίστρες, ορεινές καλλιέργειες ζωοτροφών) και γεωργίας (αμπελώνες, αναβαθμίδες, ορεινές καλλιέργειες). Φυσικά, όπως είπαμε, η κτηνοτροφία και η γεωργία είναι κάτι πολύ περισσότερο από διαχειριστικό μέσο και χρειάζονται ευρύτερες πολιτικές ανασυγκρότησης της υπαίθρου (υποδομές, εξοπλισμός και ό,τι άλλο μειώνει το κόστος παραγωγής, ενίσχυση και προβολή των προϊόντων της περιφέρειας κ.λπ.). Απλά να θυμόμαστε ότι αποτελούν ΚΑΙ διαχειριστικό μέτρο.

Δ. Οι δράσεις σωστής αποκατάστασης και οι πόροι πρέπει να δαπανηθούν σε βάθος χρόνου, όχι με μεγάλες δράσεις την πρώτη χρονιά. Όλα τα παραπάνω μας δείχνουν ότι οι σωστές δράσεις όχι μόνο χρειάζονται πολύ χρόνο αλλά και πολλές από αυτές πρέπει να λάβουν χώρα κάμποσα χρόνια μετά την πυρκαγιά. Για παράδειγμα, η ανόρθωση, η αραίωση, το κλάδεμα είναι καλύτερα να γίνουν στα 5 ή παραπάνω χρόνια μετά την πυρκαγιά. Πολλές δράσεις, όπως η φύλαξη ή η εποπτεία για την βόσκηση, χρειάζονται για πάνω από 15 χρόνια. Όλα αυτά δεν έχουν καμία σχέση με τις μεγάλες υποσχέσεις για ΑΜΕΣΗ αποκατάσταση και την ανάγκη να φανεί ΤΩΡΑ έργο. Έτσι αν έχουμε να δαπανήσουμε, ας πούμε, 100.000 ΕΥΡΩ για μια καμένη περιοχή, αυτά πρέπει να δαπανηθούν σε βάθος χρόνου, αν θέλουμε να πιάσουν τόπο. Αντί για μεγαλόστομες εξαγγελίες και μεγάλες εργολαβίες, καλύτερα να δούμε προγραμματικές συμβάσεις 15 ετών, π.χ. με το τοπικό δασαρχείο, επιστημονικές οργανώσεις ή ομάδες κοινωνίας πολιτών. 

Ε. Έλεγχος στην επιλογή των έργων. Η εμπειρία από το «πακέτο Μολυβιάτη» δείχνει ότι ενώ πολλοί πόροι έμειναν αδιάθετοι, πολλές απαραίτητες δράσεις δεν χρηματοδοτήθηκαν. Τα χρήματα ήταν παραπάνω από όσα χρειάζονταν για αποκατάσταση περιουσιών και υποδομών, λίγα όμως για όσα πραγματικά χρειάζονταν για το ζωντάνεμα της υπαίθρου, το οποίο δεν έγινε. Αντίθετα, επιχειρήθηκε να ενταχθούν άσχετα έργα (πολιτιστικά κέντρα, πλατείες, παραλιακοί δρόμοι κ.λπ.) καθώς οι πόροι για την ανασυγκρότηση συχνά δεν είχαν τον έλεγχο που υφίστανται τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα και οι δημόσιες επενδύσεις. Δεν πρέπει να αφήσουμε να επαναληφθεί το ίδιο φαινόμενο. Εδώ βρίσκεται το ΔΕΥΤΕΡΟ που ζητήσαμε αμέσως από τον Περιφερειάρχη ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ και διακομματική και διαπαραταξιακή επιτροπή παρακολούθησης και τελικής επιλογής δράσεων.

Τέλος, πρέπει να εκφράσουμε την έντονη διαφωνία μας με τον ρόλο της Πολιτικής Προστασίας. Δεν είναι μόνο η ανεύθυνη πολιτική των εκκενώσεων, η οποία σε καταστάσεις έντονων ανέμων έχει αποδειχτεί επικίνδυνη (ευτυχώς δεν είχαμε το 2021) και που στις περισσότερες περιπτώσεις απλά αγνοήθηκε.

Κυρίως μας απασχολεί ότι διαμορφώνεται με ταχείς ρυθμούς ένας κυρίαρχος ρόλος της Πολιτικής Προστασίας, όχι μόνο στο θέμα των δασικών πυρκαγιών αλλά συνολικά στο ζήτημα της κλιματικής κρίσης. Την ώρα που ως Περιφέρεια, ως χώρα, ως Ε.Ε., ως πλανήτης οφείλουμε να κοιτάξουμε να ζωντανέψουμε την ύπαιθρο ώστε να αποκαταστήσουμε το παραδοσιακό αγροτικό οποίο, όταν πρέπει να σχεδιάσουμε βιώσιμες πόλεις, όταν πρέπει να ανασυστήσουμε τις οικοσυστημικές λειτουργίας που προστατεύουν από διάβρωση και πλημμύρες, όταν πρέπει να περιφρουρήσουμε επιλεκτικά τα ορεινά δάση που αποτελούν το φυσικό κλιματιστικό της Νότας Ελλάδας, όταν πρέπει να κάνουμε συνολικές επιλογές ανάπτυξης, είναι ανευθυνότητα να νομίζουμε ότι προτεραιότητα είναι να προμηθευτούμε περισσότερα πυροσβεστικά, να φτιάξουμε ειδικούς κομάντος και, γενικά, να εστιάσουμε στα συμπτώματα μόνο και όχι στην ίδια την αρρώστια του πλανήτη. Η Πολιτική προστασία είναι ένα μόνο από τα εργαλεία μας σε αυτό τον αγώνα. Δεν μπορεί να είναι το «αφεντικό», όπως αφήνουμε να εξελιχθεί.

 

 

Ποια πολιτική μετά τις πυρκαγιές;

 

Οικολογική Δυτική Ελλάδα

Πάτρα 31 Αυγούστου 2021

 

Τοποθέτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο για την πολιτική μετά την πυρκαγιά

 

Η Οικολογική Δυτική Ελλάδα στην τοποθέτησή της στο Περιφερειακό Συμβούλιο και με αφετηρία την αρχή της προτεραιότητας στην κατανόηση των ισορροπιών της φύσης και όχι των εντυπωσιακών επεμβάσεων, τόνισε τα εξής για την πολιτική μετά τις πυρκαγιές:

 

-       Η κρίσιμη περίοδος των παρεμβάσεων μόλις τώρα αρχίζει, ενώ το θέμα δεν προσφέρεται για αντιπολιτευτική εκμετάλλευση.

-       Οφείλουμε να καταλάβουμε τι αληθινά φταίει για τις καταστροφές με βάση την επιστήμη της δασολογίας και Οικολογίας και να μην επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος.

-       Ο λόγος για τον οποίο οι άλλοτε «αθώες» μεσογειακές πυρκαγιές σήμερα εξελίσσονται σε καταστροφικά πύρινα μέτωπα είναι η εγκατάλειψη των παραδοσιακών χρήσεων γης, η οποία μετατρέπει το παραδοσιακό πολυσχιδές αγροτο-κτηνοτροφικό τοπίο σε ένα ομοιογενές «χαλί» από εύφλεκτη βλάστηση, ταυτόχρονα με την ανάπτυξη οικισμών και την εκτός σχεδίου δόμηση που αυξάνει την ζώνη μίξης δασών-οικισμών και εκθέτει κατοίκους και περιουσίες σε κίνδυνο.

-       Θυμίσαμε ότι η Μεσογειακή φύση έχει μέσα της τους μηχανισμούς αναγέννησης και επισημάναμε διαπιστώσεις από περασμένες πυρκαγιές, ειδικά του 2007:

Α. Σοβαρές οικολογικές καταστροφές γίνονται και μετά την πυρκαγιά από λανθασμένες επεμβάσεις ή καιροσκοπισμό.

 Β. Είναι θεμιτή η αποκατάσταση και ενίσχυση φυσικών διεργασιών και παραδοσιακών ανθρωπίνων δραστηριοτήτων όχι όμως η αλλαγή χρήσης γης.

Γ. Υπάρχει πληθώρα δράσεων που μπορούν να γίνουν, όχι μόνο οι στερεότυπες «αναδασώσεις» και «αντιπλημμυρικά.

Δ. Οι δράσεις σωστής αποκατάστασης και οι πόροι πρέπει να δαπανηθούν σε βάθος χρόνου, όχι με μεγάλες δράσεις την πρώτη χρονιά.

Ε. Απαιτείται έλεγχος και διαφάνεια στην ιεράρχηση και επιλογή δράσεων που θα ενταχθούν σε διάφορες πακέτα. Για να μην επαναληφθούν τα λάθη του «πακέτου Μολυβιάτη» ζητήσαμε διακομματική και δια παραταξιακή επιτροπή παρακολούθησης και τελικής επιλογής δράσεων

 

Δύο επισημάνσεις για την αποκατάσταση πυρόπληκτων περιοχών

 

Από την Οικολογική Δυτική Ελλάδα προς την Περιφερειακή Αρχή 

Κύριε Περιφερειάρχη

Μολονότι θα έχουμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε τις απόψεις μας  για την «μετα-πυρική» πολιτική, οφείλουμε από τώρα να επισημάνουμε δύο απαρέγκλιτες αρχές.

Α. Απαιτείται γνώση στα μεσογειακά οικοσυστήματα. Για να αποφύγουμε λάθη του παρελθόντος με αποτυχημένες ή άσκοπες δράσεις και κατασπατάληση πολύτιμων πόρων οφείλουμε, επιτέλους - ειδικά υπό το πρίσμα της κλιματικής κρίσης- να αξιοποιήσουμε την οικολογία των μεσογειακών οικοσυστημάτων. Αυτό απαιτεί καθοδήγηση και από ειδικούς στα μεσογειακά οικοσυστήματα, δηλαδή πρωτίστως με σπουδές Βιολογίας και Οικολογίας (όχι μόνο Δασολόγους) και να μην εστιάσουμε (πάλι) στις υποδείξεις μηχανικών. Ευτυχώς, η Δυτική Ελλάδα διαθέτει υψηλού επιπέδου Ακαδημαϊκή δραστηριότητα στην διαχείριση μεσογειακών οικοσυστημάτων.

Β. Απαιτείται ευρεία διαφάνεια και συναίνεση στην τελική επιλογή δαπανών. Αν συγκεντρωθούν πόροι (από δωρεές, έκτακτες ενισχύσεις κ.λπ.) για  αποκατάσταση των καμένων περιοχών πρέπει να συσταθεί ευρεία διαπαραταξιακή, διακομματική και διεπιστημονική επιτροπή η οποία θα εγγυηθεί την επιλογή των πιο απαραίτητων και σχετικών δράσεων. Πρέπει να αποφύγουμε αστοχίες του «Ταμείου Μολυβιάτη» όπου, μετά από ένα «πρώτο γύρο» προφανών δαπανών αποκατάστασης περιουσιών και υποδομών, υπήρξε υπερπροσφορά συχνά ασχέτων με πυρκαγιές προτάσεων, κάτι που δυσκόλεψε την απορρόφηση των πόρων.

Δυτική Ελλάδα: Τουριστική ανάπτυξη με τρακτέρ στους αμμόλοφους

 

 Η οικολογική βαρβαρότητα στην Σκαφιδιά αποκαλύπτει μία πρωτόγονη αντίληψη τόσο για την τουριστική ανάπτυξη όσο και για την προστασία της φύσης στην Δυτική Ελλάδα

 Τρακτέρ που οργώνουν προστατευόμενους αμμόλοφους στην Σκαφιδιά Ηλείας και καταστρέφουν χιλιάδες κρίνους της άμμου (ένα από τα πιο ξεχωριστά απειλούμενα είδη στην Ευρώπη, που προστατεύεται από Ειδικό Προεδρικό Διάταγμα).

Τρακτέρ που ισοπεδώνουν τις θίνες στο Εθνικό Πάρκο στην Στροφυλιά με συνοδεία τραμπούκων που χτυπούν όσους ρωτούν τι συμβαίνει.

Αυτή είναι η εικόνα σε μια από τις ωραιότερες αμμουδιές της Μεσογείου!

Από Άραξο μέχρι Κυπαρισσία εκτείνεται μια από τις καλύτερα διατηρημένες – μέχρι τώρα- αμμουδιές στο Ευρωπαϊκό τμήμα της Μεσογείου, η οποία κατά σχεδόν 90% ανήκει διοικητικά στην Δυτική Ελλάδα. Θα μπορούσε να είναι ένα διεθνές πρότυπο τουριστικής ευημερίας που αναδεικνύει και προφυλάσσει το περιζήτητο συγκριτικό πλεονέκτημα των σπάνιων αμμολόφων, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα την προστασία των παράκτιων περιοχών με το πολύτιμο προστατευτικό τείχος των θινών.

Αντί γι αυτό, η Δυτική Ελλάδα έχει αφήσει την διαχείριση στα τρακτέρ, στους τραμπούκους, στους καταπατητές και σε κάθε αστοιχείωτο που θεωρεί ως «εμπόδιο» τους αμμόλοφους και ως «αγριόχορτα» την προστατευόμενη βλάστηση. Κορυφαίο παράδειγμα είναι ότι επί δύο συνεχή έτη, 2020 – 2021, τα τρακτέρ οργώνουν τις παραλίες σε Ηλεία και Αχαΐα και η πολιτεία δεν αντιδρά.

Η πρόσφατη ολοκλήρωση της ισοπέδωσης των αμμολόφων στην Σκαφιδιά Ηλείας, ανάμεσα στο συγκρότημα Aldemar και στον Άγιο Ηλία, σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα είχε οδηγήσει σε αυτόματη παρέμβαση των αρχών.

Αναρωτιόμαστε ποια είναι η αντίδραση των αρμόδιων Αντιπεριφερειαρχών Περιβάλλοντος κ. Δημητρογιάννη, Τουρισμού κ. Κοροβέση και Ηλείας κ. Γιαννόπουλου, αλλά και του ίδιου του Περιφερειάρχη, οι οποίοι μιλούν για τουριστική ανάπτυξη και προστασία του περιβάλλοντος όταν στην πράξη αφήνουν τους καταστροφείς να αλωνίζουν με τρακτέρ στην άμμο.

Εικόνες από την πρόσφατη καταστροφή στην Σκαφιδιά:

https://odisseasml.blogspot.com/2021/07/blog-post_24.html?fbclid=IwAR1wTX8C6wrwJ-r5F4wkmGbpGehAkGzPepGZenrO0Br7RP3edDa78lMZhqw

Πώς να δυσφημίσoυμε τις ΑΠΕ και τις Πράσινες πρωτοβουλίες: Εικονογραφημένος Οδηγός

 Πώς, από ωραίες Ενεργειακές Κοινότητες, φτάσαμε σε προβληματική ΜΕΓΑ-επένδυση 

Βήμα 1(α). Η καλή ιδέα. Οι Τοπικοί Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων, οι οποίοι λειτουργούν υπό το δυσβάσταχτο κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας (κυρίως για λειτουργία αντλιοστασίων), δημιουργούν Ενεργειακές Κοινότητες με φωτοβολταϊκά πάρκα ώστε να γίνουν παραγωγοί και καταναλωτές δικής τους πράσινης ενέργειας και, ταυτόχρονα, να έχουν έσοδα και να απαλλαγούν από τα χρέη. Σύμφωνοι. Αφήνουμε στην άκρη τα άλλα αναγκαία μέτρα για εξοικονόμηση νερού και μεθόδους καλλιέργειας και προχωρούμε.

Βήμα 1(β). Η καλή ιδέα διευρύνεται με συμμετοχή Δήμων, Επιχειρήσεων Ύδρευσης και μικρότερων δημόσιων οργανισμών. Παρά τις εύλογες απορίες για το ποιοι συμμετέχουν και ποιοι όχι, προχωρούμε. Ας πετύχει αυτό και οι υπόλοιποι θα ακολουθήσουν.   

Βήμα 2. Επιλογή πρώτη (η ιδανική). Οι σχεδόν 60 εταίροι σχηματίζουν έναν λογικό αριθμό ενεργειακών κοινοτήτων με βάση την γεωγραφική τους διασπορά ώστε να τηρείται η ουσία αυτής της πράσινης πρωτοβουλίας που είναι, εκτός από την προώθηση των ΑΠΕ, η ενεργειακή δημοκρατία, η αυτονομία, η αποκέντρωση και, τελικά, η ευθύνη για την ορθή παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας. Πράγματι προτείνονται επτά Ενεργειακές Κοινότητες, αλλά αυτό που τελικά  βλέπουμε δεν είναι τα clusters που περιμέναμε.

Βήμα 2. Τελική επιλογή. Μολονότι "στα χαρτιά" φαίνονται ως επτά ενεργειακές κοινότητες, στην πραγματικότητα αποκαλύπτεται ότι πρόκειται για μία ενιαία επένδυση, σε ένα μεγάλο, ενιαίο φωτοβολταϊκό Πάρκο 1.300 στρεμμάτων. Όσο κι αν θέλουμε μια τέτοια επένδυση, σίγουρα, δεν πρόκειται για "κοινότητα". Οι "60 εταίροι" είναι πλέον "μέτοχοι" σε μια ΜΕΓΑ-επένδυση. Αναπόφευκτα προκύπτει το κρίσιμο το ζήτημα της χωροθέτησης. Πού θα βρεθούν ενιαία 1,3 τετραγωνικά χιλιόμετρα για να τοποθετηθούν ηλιακά panels;

Εδώ ας κάνουμε μια παραδοχή προκειμένου να πάμε παρακάτω: 

- Ας παραβλέψουμε την "καραμπινάτη" κατάτμηση (άρα παρανομία), η οποία εμφανίζει ένα μεγάλο έργο ως πολλά μικρά, εκμεταλλευόμενη την ευνοϊκή νομοθεσία... 

- Ας παραβλέψουμε την διαστρέβλωση της ιδέας των ενεργειακών κοινοτήτων, αφού πλέον δεν μιλάμε για κοινότητες, δεν θα υπάρχει ούτε τοπική επιχειρηματικότητα, ούτε ενεργειακή δημοκρατία, ούτε αυτονομία, ούτε αποκέντρωση, ούτε διαφάνεια. Ο δε εικονικός συμψηφισμός (δηλαδή ακόμη και όταν οι εταίροι δεν καταναλώνουν την ίδια ενέργεια που παράγουν, να συμψηφίζεται η κατανάλωσή τους με την παραγόμενη ενέργεια από τον ενεργειακό συνεταιρισμό τους) έχει νόημα μόνο εντός «λογικών» γεωγραφικών ορίων - αλλιώς  καταλήγει σε ένα άτυπο "εμπόριο ρύπων", όπου σπάταλοι εταίροι θα  "πατσίζουν" παράγοντας "πράσινη" ενέργεια κάπου αλλού (συχνά, χωρίς να έχουν ιδέα πού και πώς). 

- Ας παραβλέψουμε την εμφανή προοπτική  η όλη επένδυση να περιέλθει στα χέρια ενός μεγάλου επενδυτή - αυτό προκύψει ως φυσιολογική επιλογή αφού πλέον μιλάμε για κλίμακα εντελώς μη-διαχειρίσιμη από τους ΤΟΕΒ...

- Ας δούμε την καλή πλευρά των Μεγάλων Επενδύσεων. Π.χ., ότι οι σημειακές επιπτώσεις μιας μεγάλης επένδυσης είναι προτιμότερες από την διασπορά πολλών μικρών, ενώ η ανάπτυξη πράσινης ενέργειας απαιτεί ΚΑΙ κάποιες μεγάλες επενδύσεις... 

Εξακολουθεί να ισχύει ότι οι Μεγάλες Επενδύσεις χρειάζονται μεγάλη προσοχή στην χωροθέτηση, κάτι που πολλοί παραβλέπουν ως "λεπτομέρεια". Μόνο που στην πραγματικότητα, αυτή η λεπτομέρεια "καίει". 

Ας δούμε, λοιπόν, πώς εξελίχθηκε αυτή η επένδυση από πλευράς χωροθέτησης.

.

Βήμα 3 (α). Χωροθέτηση. Επιλέγεται η Αιτωλοακαρνανία. Πού ακριβώς θα βρεθούν τα 1.300 στρέμματα;

Βήμα 3(β). Χωροθέτηση. Με έναν οικολογικό σχεδιασμό στα πλαίσια της κυκλικής οικονομίας, θα μπορούσε να προκύψει ως προφανής επιλογή η ήδη κατεστραμμένη από χαλικοληψίες περιοχή, η οποία δεν έχει καμία άλλη χρήση και δεν γειτνιάζει με προστατευόμενες περιοχές.

Βήμα 3(γ). Χωροθέτηση. Ωστόσο, η τελική επιλογή είναι άλλη. Είναι μια "τρύπα" στο Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Μεσολογγίου - Αιτωλικού δίπλα στο Μεσολόγγι.

Βήμα 3(γ). Χωροθέτηση. Η τελική επιλογή είναι η περιοχή Pilot Podler, ένα βολικό ενιαίο δημόσιο κτήμα που άμεσα παραχωρήθηκε από το Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης. Ωστόσο, το μέγεθος της επένδυσης, η γειτνίαση με το Μεσολόγγι, η αντίθεση με την πολιτιστική και ιστορική φυσιογνωμία της πόλης, η δέσμευση πολύτιμης αγροτικής γης και, κυρίως, οι επιπτώσεις στην άγρια φύση θα προκαλέσουν αντιδράσεις. Έτσι, μια "πράσινη" επένδυση θα βρεθεί αναπόφευκτα στο στόχαστρο λόγω της λάθος χωροθέτησης. (Η απεικόνιση προέρχεται από ανάρτηση του Γιάννη Ρουσόπουλου).

Για να αντιληφθούμε το πρόβλημα, ας αφήσουμε τα υπόλοιπα (την πολιτική απώλειας παραγωγικής γης, την αλλοίωση της ιστορικής και πολιτιστικής φυσιογνωμίας μιας πόλης που στηρίζει την ταυτότητά της σε αυτές, την ακύρωση άλλων πρωτοβουλιών στην γύρω περιοχή και τις τυχόν επιπτώσεις από τις τεράστιες γυάλινες επιφάνειες) και ας εστιάσουμε σε εκείνο που θα κριθεί με βάση την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για το περιβάλλον: τις επιπτώσεις στην βιοποικιλότητα. 

Αφήνοντας στην άκρη την απώλεια ενός χώρου ο οποίος, μολονότι βρίσκεται εκτός Εθνικού Πάρκου, χρησιμοποιείται από πολλά υδρόβια πουλιά (κυρίως ερωδιούς), ας δούμε τις επιπτώσεις ΜΕΣΑ στο Εθνικό Πάρκο. Ο χώρος της επένδυσης (το Pilot Podler αποτελεί παλαιότερη αποξήρανση με σκοπό την ανάπτυξη πιλοτικών καλλιεργειών) περιβάλλεται σχεδόν κατά τα 3/4 από υγρότοπο. Και όχι οποιονδήποτε υγρότοπο. Πρόκειται για το μοναδικό μέρος στο σύμπλεγμα των λιμνοθαλασσών με γλυκά νερά. Αυτό είναι εμφανές και από το πρασινωπό χρώμα των νερών που φαίνεται στις δορυφορικές εικόνες και οφείλεται στο ότι εκεί καταλήγει η αποστράγγιση των γλυκών νερών από την άρδευση του κάμπου. Αυτά τα γλυκά νερά προσελκύουν πολύ μεγάλους αριθμούς πουλιών καθημερινά και παίζουν βασικό συμπληρωματικό ρόλο στην λειτουργία των αλμυρών και υφάλμυρων λιμνοθαλασσών, τόσο της γειτονικής Κλείσοβας όσο και των υπολοίπων πιο Δυτικά. 

Οι επιπτώσεις από την εμφάνιση μιας τεράστιας γυάλινης επιφάνειας στο κέντρο αυτής της υγροτοπικής περιοχής θα είναι σοβαρότατες στα πουλιά. Οι γυάλινες επιφάνειες συγχέονται με υδάτινες εκτάσεις και ολόκληρα κοπάδια πουλιών θα συντρίβονται πάνω τους, ιδίως τη νύχτα. Συνήθως αυτό το πρόβλημα είναι μέτριας σοβαρότητας επειδή οι εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών είναι μικρές και, κυρίως, βρίσκονται σε περιοχές τις οποίες δεν επισκέπτονται υδρόβια πουλιά ή βρίσκονται εκεί που τα υδρόβια πουλιά γνωρίζουν ότι δεν υπάρχει νερό, ή, τέλος πάντων σε μέρη όπου τα πουλιά δεν αναζητούν υδάτινες επιφάνειες. Η συγκεκριμένη όμως εγκατάσταση βρίσκεται στο κέντρο μιας περιοχής την οποία χιλιάδες πουλιά επισκέπτονται σε 24ωρη βάση, πολλά από αυτά (ιδίως οι πάπιες) κατά την διάρκεια της νύχτας. Επιπλέον, μεγάλα προβλήματα στην λειτουργία του φωτοβολταϊκού πάρκου μπορεί να προκληθούν από τις χιλιάδες γλάρους και ερωδιούς που θα κάθονται πάνω στις εγκαταστάσεις και θα λερώνουν.   

Εννοείται ότι μέσα σε Εθνικό Πάρκο δεν μπορεί να επιτραπεί η χρήση μεθόδων απομάκρυνσης των πουλιών και προστασίας των εγκαταστάσεων (τεχνητοί θόρυβοι, φώτα, δίχτυα κ.λπ.) διότι θα επηρεάσουν την προστατευόμενη περιοχή. Σε κάθε περίπτωση, η λειτουργία αυτού του τεράστιου panel μέσα σε μια τόσο ευαίσθητη περιοχή μπορεί να έχει και άλλες επιπτώσεις, για παράδειγμα από την εκτυφλωτική αντανάκλαση και την υπερθέρμανση στον εναέριο χώρο από τον οποίο διέρχονται χιλιάδες πουλιά καθημερινά, ενώ θα πρέπει να μελετηθούν σοβαρά παράπλευρες επιπτώσεις. Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η σχέση ψαράδων - ψαροφάγων πουλιών στις γειτονικές λιμνοθάλασσες: Σήμερα, ο υγρότοπος του γλυκού νερού φιλοξενεί μεγάλους πληθυσμούς ψαριών γλυκού νερού (χαμηλής εμπορικής αξίας) και αποτελεί κύριο χώρο τροφοληψίας των Κορμοράνων και των Αργυροπελεκάνων. Αν επηρεαστεί αυτός ο χώρος, τα ψαροφάγα πουλιά πιθανά θα αναγκαστούν να αναζητήσουν περισσότερη τροφή στις λιμνοθάλασσες...

Ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου έχει ήδη γνωμοδοτήσει για δεκάδες αιτήσεις εγκατάστασης φωτοβολταϊκών (Φ/Β) μέσα και γύρω από το Εθνικό Πάρκο. Συνήθως, στις περιπτώσεις εκτός πάρκου γνωμοδοτεί θετικά με κάποιες παρατηρήσεις, αλλά υπάρχουν και αρνητικές γνωμοδοτήσεις. Πρόσφατα γνωμοδότησε αρνητικά για μικρό Φ/Β ανάμεσα σε Λυσιμαχεία και Τριχωνίδα επειδή η εγκατάστασή του μπορεί να επηρεάσει τα κοπάδια με πάπιες  που μετακινούνται μεταξύ των δύο λιμνών. Σε άλλη περίπτωση, που αφορούσε ένα μικρό Φ/Β κοντά στην Λιμνοθάλασσα Αιτωλικού, γνωμοδότησε θετικά με σαφή όμως όρο να μην χρησιμοποιηθούν φωτισμός ή μέτρα εκδίωξης πουλιών. 

Είναι εμφανές ότι αυτή η μεγάλη επένδυση θα συναντήσει σοβαρό πρόβλημα αδειοδότησης.  Είτε θα απορριφθεί ή θα θεωρηθεί ιστορική περίπτωση παραβίασης των όρων προστασίας ενός Εθνικού Πάρκου. Φυσικά, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, που εισηγείται το έργο, είναι υπόλογη για τις πράξεις της. Θα κριθεί, όμως εντωμεταξύ θα έχουμε άλλη μια  περίπτωση όπου οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και οι εξαιρετικές πράσινες πρωτοβουλίες όπως οι Ενεργειακές Κοινότητες θα έχουν δυσφημιστεί, η δε προστασία της βιοποικιλότητας θα θεωρηθεί (ξανά...) ως "εμπόδιο στην ανάπτυξη".

Και πού να πάει η επένδυση, τότε; Ο χώρος που προτείναμε στην κατεστραμμένη περιοχή του Αχελώου ίσως είναι προβληματικός στην αδειοδότηση. Ε, λοιπόν; Για αυτό χρειάζεται η πολιτική. Για να δίνει λύσεις σε θεσμικά ζητήματα, για να ανοίγει δρόμους φτιάχνοντας το σωστό πλαίσιο. Δεν συνιστά "πολιτική" το να αρπάζουμε μια εμφανή επιχειρηματική ευκαιρία όπως το Pilot Podler (όντως "φιλέτο" που παραχωρείται άμεσα) και να παρακάμπτουμε τις πασιφανείς περιβαλλοντικές της επιπτώσεις (όπως επιχείρησε στις εισηγήσεις του ο Αντιπεριφερειάρχης). Αληθινή πολιτική βούληση είναι να ανοιχτούν δρόμοι στην πραγματική κυκλική οικονομία, της οποίας ένα βασικό γνώρισμα είναι ότι συνδυάζεται με όλους τους άλλους τομείς της ζωής και με το περιβάλλον και δεν καταστρέφει.

ΥΓ. Όπως έχει γίνει εμφανές από τις δεκάδες αιτήσεων, η περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας θα γεμίσει με πολυάριθμες διάσπαρτες μικρές μονάδες Φ/Β, συχνά πάνω σε παραγωγική γη. Άρα, η μεγάλη επένδυση δεν θα φέρει κάποια χωροταξική "ομαλότητα" αλλά απλά θα προσθέσει ένα μεγάλο πρόβλημα στα πολλά μικρά.