Επανασχεδιασμός όλων των αντιπλημμυρικών και εγγειοβελτιωτικών έργων, επιστροφή χώρου στα ποτάμια και κανένα επιπλέον σφράγισμα γης.

 

Η απειλή μεγάλων πλημμυρών δεν πρέπει να οδηγήσει σε περισσότερα αντιπλημμυρικά έργα «καθαρισμών» και εγκιβωτισμών ποταμών. Αντί για αναποτελεσματικά και καταστροφικά για τη φύση έργα  απαιτείται σχεδιασμός ανά υδρολογική λεκάνη με ποικίλα έργα πρόληψης, όπως  αξιοποίηση της φυσικής συγκράτησης και πρόβλεψη χώρων εκτόνωσης των νερών.

Θα είναι λάθος να εισέλθουμε σε μια περίοδο μαζικών αντιπλημμυρικών έργων ως αντίδραση στις καταφανώς νέες συνθήκες βροχοπτώσεων. Είναι μάταιο να εμμένουμε σε άστοχα έργα που όχι μόνο δεν αποτρέπουν αλλά μπορεί και να επιδεινώνουν τον κίνδυνο. Αφού ξεκάθαρα κανένα «αντιπλημμυρικό» δεν αποτρέπει πλημμύρες που άλλοτε θεωρούνταν εκατονταετίας αλλά εξελίσσονται σε σχεδόν ετήσιες, ήρθε η ώρα να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα που μας κάνει τρωτούς:

1. Εγγειοβελτιωτικά έργα που περιόρισαν υπερβολικά ποταμούς και χείμαρρους και εξαφάνισαν τα πλημμυρικά τους πεδία
2. Ανάπτυξη υποδομών και οικισμών μέσα στα πλημμυρικά πεδία– εκεί που ποτέ πριν δεν υπήρχαν μόνιμες εγκαταστάσεις

3. Εγκιβωτισμός ποταμών και ρεμάτων σε υπερβολικά στενές κοίτες, όπου επιταχύνεται επικίνδυνα η ροή του νερού

4. Τμηματικά και αποσπασματικά αντιπλημμυρικά έργα που αποτρέπουν τοπικές υπερχειλίσεις επιδεινώνοντας τον κίνδυνο γενικευμένων πλημμυρών παρακάτω

5.  Αποψίλωση της φυσικής βλάστησης που βοηθούσε στην ανάσχεση και τον καθαρισμό των νερών  – όπως η πρόσφατη ολέθρια επέμβαση στον ποταμό Ερύμανθο

6.  Οδικά και άλλα έργα που φράζουν απέραντες εκτάσεις χωρίς πρόβλεψη για τις επιπτώσεις στην υδρολογία της ευρύτερης περιοχής

7.  Σφράγισμα γης (αστικοποίηση, υποδομές, θερμοκήπια κ.λπ.) που περιορίζουν τη δυνατότητα απορρόφησης του νερού.

Τα δεκάδες «αντιπλημμυρικά» που σχεδιάζει η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας είναι όλα «καθαρισμοί» και εγκιβωτισμοί ποταμών οριοθετημένων σε υπερβολικά στενά όρια. Μαζί με τα «εγγειοβελτιωτικά», στο προσεχές Πρόγραμμα Περιφερειακής Ανάπτυξης Δ. Ελλάδας 2021-2025, υπολογίζονται σε περίπου 35.000.000 €, δηλαδή 41% του προϋπολογισμού! Πρόκειται για κοντόφθαλμη πολιτική επιλογή, που αγνοεί τις προτάσεις έστω και των υπαρχόντων (ελλιπών) Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνου από Πλημμύρες.

Ζητάμε άμεσα:

Να παρουσιαστούν αναλυτικά όλα τα σχεδιαζόμενα αντιπλημμυρικά και εγγειοβελτιωτικά έργα της Περιφέρειας και να αξιολογηθούν διεπιστημονικά (από υδρογεωλόγους, μετεωρολόγους, περιβαλλοντολόγους) και όχι μόνο από τον στενό κύκλο μηχανικών και εργολάβων

Να επικαιροποιηθούν τα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων από Πλημμύρες με εμπλοκή ευρύτερων επιστημονικών πεδίων και φορέων (Πανεπιστήμιο Πατρών, Γεωτεχνικό Επιμελητήριο, ΕΛΚΕΘΕ).

Να επαναξιολογηθούν όλες οι μελέτες οριοθέτησης χειμάρρων και ποταμών μέχρι να φανεί αν αυτές περιορίζουν υπερβολικά τα φυσικά όριά τους.

Να αποτραπεί κάθε περεταίρω σφράγισμα γης από εγκαταστάσεις και θερμοκήπια, ειδικά σε Δυτική Αχαΐα και Ηλεία, όπου έχει ήδη χαθεί μεγάλο μέρος της δυνατότητας απορρόφησης των νερών.

Αντί για τις εμμονές ενός δυσκίνητου εργολαβικού και μελετητικού κατεστημένου, που έχει μάθει μόνο εγκιβωτισμούς, αναχώματα και οριοθετήσεις ποταμών στα στενότερα δυνατά όρια, χρειάζεται ένας σύγχρονος πολυλειτουργικός σχεδιασμός. Με δράσεις που ταυτόχρονα προστατεύουν από πλημμύρες, βελτιώνουν την ζωή στις πόλεις, στηρίζουν τον πρωτογενή τομέα, ενισχύουν τις ακτές, αντιμετωπίζουν την λειψυδρία, προστατεύουν το περιβάλλον. Τέτοιες είναι η αποκατάσταση της φυσικής ροής, η αποκατάσταση υγροτόπων και πλημμυρικών πεδίων, τα έργα ορεινής υδρονομίας, η μετεγκατάσταση υποδομών, η άρση κακοτεχνιών και πολλά ακόμη – ακόμη και «σκληρά» έργα σε κάποιες περιπτώσεις, αλλά όχι παντού και πάντα.

Κυρίως απαιτείται αλλαγή νοοτροπίας: Να μην αντιμετωπίζουμε την φύση ως εχθρό που πρέπει να κατατροπώσουμε. Να παραδεχτούμε, επιτέλους, ότι οι λειτουργίες των οικοσυστημάτων στηρίζουν τη ζωή. Αν επιστρέψουμε λίγο χώρο στη φύση, αυτή θα μας το ανταποδώσει παρέχοντας ασφάλεια και ευημερία.