Απορρίμματα: όχι άλλο μωρές παρθένες!

Απορρίμματα: όχι άλλο μωρές παρθένες!

του Γιώργου Κανέλλη*

Η μεταφορά της τραγικής εικόνας του Πύργου, με τα σκουπίδια στους δρόμους, στο Αίγιο επισκίασε την συζήτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο, της 19 Μαρτίου, για την κατάσταση της Περιφέρειας Δ. Ελλάδας σε ότι αφορά το μεγάλο και πάντα ακανθώδες πρόβλημα της διαχείρισης των αστικών απορριμμάτων, την υλοποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων.

Το Αίγιο παραδομένο στα σκουπίδια

Η παρουσία δεκάδων κατοίκων της Ανατολικής Αιγιαλείας, που με μελανά χρώματα περιέγραψαν τον υπερκορεσμό και τις επιπτώσεις του (στραγγίδια που διαφεύγουν σε ρέματα), παρά την άδεια επέκτασης της δυναμικότητας σε περίπου 170.000 τόνους συνολικά, του ΧΥΤΑ Χρυσαμπέλων (Ανατολική Αιγιαλεία), υπογράμμισε το βασικό χαρακτηριστικό της κατάστασης, τουλάχιστον για την Αχαΐα και Ηλεία: χάσαμε πολύ χρόνο και χρηματοδοτήσεις, είμαστε πολύ πίσω.

Η κατάσταση στους  3 νομούς

Πιο αναλυτικά, σήμερα στην Αιτωλοακαρνανία υπάρχουν εν λειτουργία τέσσερις χώροι διαχείρισης (ΧΥΤΑ Στράτου, Παλαίρου, Αγ. Θωμά Μεσολογγίου, Ναυπάκτου), πράγμα που επιτρέπει αισιοδοξία ότι η προοπτική μιας Μονάδας Επεξεργασίας είναι ζωντανή. Μια ολοκληρωμένη διαχείριση τόσο σε επίπεδο βασική υποδομής Επεξεργασίας, όσο και σε επίπεδο πρακτικής υλοποίησης των νέων στοιχείων του Σχεδιασμού (βελτιωμένη ανακύκλωση, πράσινα σημεία, κλαδέματα, μικρές μονάδες δημοτικής κομποστοποίησης), δεν πρέπει να παρεμποδιστεί από την επανάπαυση στη λογική «έχουμε ΧΥΤΑ, ξεφορτωνόμαστε τα σκουπίδια φτηνά».

Στην πολύπαθη Ηλεία η προσωρινή λύση της Μονάδας Μηχανικής Επεξεργασίας στον ΧΥΤΥ Τριανταφυλλιάς έθεσε ένα τέλος στην θλιβερή εικόνα των σκουπιδιών στους δρόμους του Πύργου (για διάστημα πάνω από έτος!), αλλά και εκεί εκκρεμεί η πλήρης υλοποίηση των νέων στοιχείων του Σχεδιασμού και βεβαίως, η προώθηση μιας οριστικής λύσης Επεξεργασίας.

Στην Αχαΐα, η τραγωδία του Αιγίου είναι η κορυφή του παγόβουνου. Η Δυτική Αχαΐα, έχει μεν αποδεχτεί και έχει γίνει η χωροθέτηση, στη θέση Φλόκα του χώρου διαχείρισης που θα περιλαμβάνει ΧΥΤΥ (Χώρο Υγειονομικής ταφής Υπολειμμάτων) και Μονάδα Επεξεργασίας, αλλά μέχρι του επιπέδου εισόδου 53.000 τόνων ετησίως. Πλην όμως μόνο η Πάτρα παράγει ετησίως πάνω από 90.000 τόνους απορρίμματα προς διαχείριση συνολικά.

Επείγει επομένως ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των μέτρων εκείνων, είτε πρόκειται για πράσινα σημεία, βελτίωση ανακύκλωσης, διαχείριση κλαδεμάτων, δημοτική κομποστοποίηση, Σταθμούς Μεταφόρτωσης, είτε πρόκειται για ανεύρεση και χωροθέτηση νέου χώρου διαχείρισης (η Ξερόλακκα έχει απλώς παράταση 2-3 ετών), έτσι ώστε, με ρεαλιστικές παραδοχές εκτροπής από τα σύμμεικτα, να αντιμετωπίζεται ολόκληρη η ετήσια παραγωγή απορριμμάτων της Αχαΐας. Αν απαιτείται τροποποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού για σημαντικό λόγο, όπως η ανεύρεση νέου χώρου ΧΥΤΥ, να λεχθεί η αλήθεια και να γίνει το ταχύτερο. Πρέπει να πούμε ότι λεγόμενα «soft» μέτρα (πράσινα σημεία κλπ.) καθυστερούν πολύ, τα βασικά μας εργαλεία είναι η ταφή στην Ξερόλακκα και η λειτουργία του Κέντρου Διαλογής Ανακυκλώσιμων που όμως μόνο γύρω στο 6% του συνόλου εκτρέπει.

Και φυσικά επείγει η διαχείριση της κατάστασης στην Αιγιάλεια, μετά μάλιστα την απόφαση του Δήμου Δυτ. Αχαΐας να μην δεχτεί ποσότητες στο Φλόκα. Αλληλεγγύη πρέπει να υπάρξει (άμεσα, τι άλλο μπορεί να γίνει;) μαζί με περιορισμένη χρήση του ΧΥΤΑ Χρυσαμπέλων, για τις περιοχές και μόνο για τις οποίες αρχικά προοριζόταν, αλλά χωρίς επανάπαυση.

Ευκαιρία για χρηματοδότηση

Στην συνεδρίαση η Περιφερειακή Αρχή του κ. Κατσιφάρα ανακοίνωσε ότι «οι πόροι που έχει στη διάθεσή της η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας ανέρχονται στα 35.000.000 € με εκχώρηση από το ΕΠΠΕΡΑΑ.» Επίσης ότι η Περιφέρεια είναι έτοιμη να βγάλει τις προσκλήσεις για τη χρηματοδότηση των έργων ως το τέλος Απριλίου.

Επομένως  οι Δήμοι, ιδίως σε ότι αφορά τα μέτρα που μειώνουν τις προς ταφή ποσότητες (Μονάδες δημοτικής κομποστοποίησης, οικιακή κομποστοποίηση, πράσινα σημεία, ΣΜΑ, κλαδέματα, ογκώδη) θα έχουν πρόσβαση σε χρήματα χωρίς επιβάρυνση των δημοτών. Ας υπογραμμίσουμε ιδιαιτέρως τη σημασία ενός προγράμματος εντεταμένης παροχής δωρεάν κάδων οικιακής κομποστοποίησης, που θα μπορούσε να αποδώσει ορατό αποτέλεσμα μείωσης, αν υποστηριχθεί σωστά. Επίσης μιας καμπάνιας για την κομποστοποίηση σε κήπους στις περιοχές των Δήμων έξω από τα αστικά κέντρα. Βεβαίως, θα πρόκειται για ανταγωνιστικά προγράμματα, ο έτοιμος και με καλή μελέτη θα παίρνει πρώτος και περισσότερα. Όμως μπορούν όλοι να αξιοποιήσουν την ευκαιρία.

Διότι κάποτε πρέπει να ξεφύγουμε είτε από τη λογική «έχω ΧΥΤΑ και βολεύομαι» ή τη λογική «θα τα πάω κάπου αλλού», διαχειριζόμενος αδιέξοδα.

Μεταξύ του «αποδέχομαι αμάσητους σχεδιασμούς με απαράδεκτες δεσμεύσεις» και του «έχω αυταπάτες ότι χωρίς ΧΥΤΥ και Μονάδες Επεξεργασίας θα λύσω το πρόβλημα» υπάρχει η μέση και ορθή οδός: ΧΥΤΥ, όχι πια ΧΥΤΑ, Μονάδες ναι, αλλά χωρίς απαράδεκτες και αναντίστοιχες με την πραγματικότητα εγγυημένες ποσότητες και τέλη εισόδου,με τεχνολογίες απλές και ελέγξιμες και βέβαια, έμφαση και πίστη στην αξία των μέτρων μείωσης που απαιτούν τη συμμετοχή του πολίτη και επιμονή να εφαρμοστούν.

Και πάνω απ’ όλα: άμεση ενεργοποίηση και αξιοποίηση των κονδυλίων, απόκρουση κάθε τοπικιστικού εγωισμού. Οι εικόνες του Πύργου ως το 16 και του Αιγίου σήμερα δεν μας αξίζουν.

*Περιφερειακός σύμβουλος, επικεφαλής της «Οικολογικής Δυτικής Ελλάδας»

---

Δημοσιεύθηκε  και στο http://tempo24.news/eidisi/173191/aporrimmata-ohi-allo-mores-parthenes 

---

Φωτογραφίες από τον ΧΥΤΑ Χρυσαμπέλων (Μάρτιος 18) και τις κινητοποιήσεις για να κλείσει.